به گزارش جریان نو ، اخیرا سازمان بازرسی کل کشور از بزرگترین اختلاس تاریخ اقتصاد ایران در واردات چای پرده برداشته و سناریوی قدیمی و تکراری “با این پول‌ها چه کارهایی می‌توان برای کشور انجام داد” د را در اذهان عمومی روشن ساخته و در گفت‌وگوهای روزمره دهان به دهان می‌چرخد. البته این فساد مدت زیادی است خبرساز شده و حتی گفته میشود منجر به برکناری وزیر جهاد کشاورزی نیز شد؛ اما جالب آن است که با وجود همه سروصداها شرکت از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ بدون کوچکترین خدشه‌ای به کار خود ادامه و با مجوز انحصاری خود کمر شرکت‌های همتای خود را شکسته است!
این شرکت به گفته سازمان بازرسی در قالب واردات چای و ماشین آلات معادل سه میلیارد و ۳۷۰ میلیون دلار ارز دریافت کرده که از این مبلغ حدود یک میلیارد و ۴۷۲ میلیون دلار از آن از طریق ارز نیمایی تامین شده شده که برای ماشین آلات و مابقی برای واردات چای ذکر شده است.
گفته میشود “دبش” برای یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار از ارز‌های دریافتی خود، رفع تعهد نداشته و کالایی وارد کشور نکرده هیچ ، حتی بخشی از ارز‌های دریافت شده را نیز، در بازار آزاد به مبالغ بالاتری فروخته است.
اما این شرکت چگونه توانسته در این سال‌ها قوانین گمرکی و مالیاتی را دور بزند وبرای مدت زیادی آب از آب تکان نخورد؟ بررسی‌ها نشان می دهد “دبش” برای پیشبرد کارهای خود در تمامی دستگاه‌های اجرایی از جمله کشاورزی، صمت، گمرک، استاندارد و بانک مرکزی نفوذ داشته است. برای مثال در حالی که واردات چای نیازمند استعلام از دستگاه‌های دیگر برای تأیید کیفیت است و قاعدتاً بر اساس مقررات باید واردات این محصول یا از مسیر زرد و یا قرمز انجام می‌شد، .مسیری که در گمرک برای ترخیص کالاهای این گروه در نظر گرفته شده بود عمدتاً «مسیر سبز» بود، بدین معنا که فقط از طریق سیستم، تیک‌های مورد نظر زده شده و در نتیجه کالا ترخیص و وارد کشور شده است.
در همین راستا گفتنی است، پیشتر تخصیص ارز واردات چای تنها به یک مجموعه خاص محدود و واردات و ثبت سفارش برای دیگر واردکنندگان متوقف شده بود. تا جایی که واردکنندگان چای از این اقدام اعلام نارضایتی کردند و در در نامه‌ای خطاب به محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور خواستار بررسی فوری دلایل اقدام وزارت جهادکشاورزی و پیگیری آن شدند.
نکته مهم اما اینجا که براساس گزارش سازمان بازرسی تنها در سال ۱۴۰۱ دولت برای واردات چای کل کشور مبلغ یک میلیارد و ۳۹۶ میلیون دلار ارز اختصاص داده بود. از طرف دیگر می دانیم که براساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی تنها ۹ میلیارد دلار بود. (محسن دهنوی، عضو کمیسیون تلفیق، تسنیم، ۱۶ بهمن ۱۴۰۰)
جالب تر اینکه از کل این مبلغ و در حالی که تعداد کثیری وارد کننده در کشور وجود دارند، مبلغ ۱میلیارد ۱۰۱ ملیون دلار آن به این شرکت خاص داده شده و سهم مابقی شرکت ها تنها کمتر از ۳۰۰ میلیون دلار میشود.
بنابر گزارش دنیای اقتصاد، در سال‌های ۹۸ و ۹۹، ارز تخصیص‌یافته برای واردات چای، حدود ۳۰۰میلیون دلار بوده که حدود ۹۰درصد آن تامین شده است. اما از سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، میزان ارز تخصیص‌یافته برای واردات چای به ۳برابر رسیده است. بررسی مسائل مطرح‌شده طی روزهای گذشته نشان می‌دهد به‌طور کلی در واکنش به این اتفاق، دو نگاه سیاسی وجود دارد. گروهی آن را دستاورد دولت سیزدهم در کشف فساد عنوان کرده و مقصر این اتفاق را دولت قبلی می‌دانند. گروه مقابل نیز اعتقاد دارند میان فساد رخ‌داده و مسوولان دولت سیزدهم ارتباطاتی وجود دارد و آن را به نزدیکان مقامات دولت سیزدهم منسوب می‌دانند.
اختلاس زاییده ارز دونرخی
دو نرخی بودن ارز می‌تواند به افراد و شرکت‌ها امکان دستیابی به ارز با نرخ ارزان‌تر از بازار آزاد را بدهد و این امر می‌تواند به طور مستقیم به رشد رانت و فساد منجر شود.
در شرایطی که نرخ ارز دولتی با نرخ بازار تفاوت زیادی داشته باشد، افراد و شرکت‌ها می‌توانند از این فرصت برای کسب سود زیاد و استفاده نامناسب از ارز استفاده کنند. این امر می‌تواند سیستمی از فساد را تشکیل دهد که حتی در شرایطی که دولت تغییر کند، همچنان ادامه داشته باشد.
با ۳/۳ میلیارد دلار اختلاس چند درصد آلودگی کلانشهرها را می‌توان رفع کرد؟
رقم ریالی فساد رخ داده چیزی حدود ۱۴۰هزار میلیارد تومان است و اعتبار مورد نیاز برای رفع آلودگی هوا و قانون هوای پاک در یک سال ۸۴۰ میلیارد تومان اعلام شده است. بحث آلودگی هوا بخصوص در ۹ کلانشهر ایران یکی چند ده مشکل فصلی و همیشگی است که هر سال بر وخامت آن افزوده میشود. اسفند ماه سال گذشته رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم با بررسی ابعاد آلودگی هوا در کلانشهرهای ایران اعتبار مورد نیاز برای رفع آلودگی هوا در این کلانشهرها را ۸۴۰ میلیارد تومان در بودجه اعلام کرد.
داریوش گل علیزاده، چندی پیش آمار قابل تأملی از عوامل آلودگی هوا داده بود. به گفته او، فقط با ۱۷ میلیون خودرو، آلودگی هوا جابه جا میشود. به گفته گل علیزاده، منابع متحرک، ناترازی شدید انرژی در بخش خانگی و تجاری، معاینه فنی موتورخانه‌های قدیمی، آلایندگی خودروهای فرسوده، موتورسیکلت‌های بنزینی و فرسوده و… از جمله مسائل و مشکلات موجود در آلودگی هوای تهران هستند. ما تنها با ۰۰۶/. درصد از ۱۴۰ هزار میلیارد تومان اختلاس شده در سال می توانیم به طور کامل از این مشکل خلاص شویم. ملزومات اجرای راهکارهای کاهش آلودگی هوا دولت سالانه باید ۴۱ هزار میلیارد تومان بودجه برای کاهش آلودگی هوا در نظر بگیرد.
با ۱۴۰ هزار میلیارد تومان چند درصد از مدارس فرسوده کشور را می‌توان بازسازی کرد؟
یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش سال گذشته در گردهمایی مشترک سه وزارتخانه آموزش و پرورش، کشور و راه و شهرسازی گفته بود برای بازسازی و مقاوسازی مدارس فرسوده ایران به بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است که
نوری همچنین گفته بود هشت استان سرانه‌ای کمتر از میانگین کشور دارند، که ۱۳۶ هزار میلیارد تومان برآورد اعتبارات مورد نیاز برای رساندن آنها به متوسط کشوری نیاز است.
