راه‌های معافیت از سربازی در ایران/ از سه خواهری تا تتو

به گزارش جریان نو، زمانی که فردی مشمول خدمت سربازی می شود بر اساس قوانین و مقررات تعیین شده در دفترچه خدمت سربازی می‌تواند به خدمت سربازی نرود. این فرد به طور قانونی معاف شناخته می شود. هرچند به طور دقیق نمی‌توان گفت که کدام معافیت از سایر معافیت‌ها آسان‌تر است.

اکثر مشمولان خدمت سربازی به دنبال آسان‌ترین و ساده‎‌ ترین راه معافیت سربازی هستند که بتوانند به خدمت سربازی نروند و معافیت سربازی بگیرند. اما شرایط و نحوه پذیرش در هر کدام از معافیت‌ها سختی و آسانی مختص به خود را دارد. در ادامه به برخی از این راه‌ها خواهیم پرداخت:

۱.معافیت به دلیل بیماری:

افرادی که به علت بیماری جسمی یا روانی توانایی انجام خدمت سربازی را ندارند، می‌توانند با ارائه مدارک پزشکی معتبر از سازمان خدمت سربازی معاف شوند.

۲-معافیت به دلیل تحصیل:

افرادی که در دوره‌های تحصیلی تحت برنامه‌های دولتی مانند دکترا، فوق‌تخصصی و ارشد شرکت می‌کنند، می‌توانند با ارائه مدارک تحصیلی معافیت از خدمت سربازی دریافت کنند.

۳-معافیت ایثارگران:

برای دریافت معافیت یا کسری خدمت از طریق ایثارگران در نظر داشته باشید، این خدمت فقط به کسانی تعلق می‌گیرد که پدر، مادر، برادر، خواهر، همسر و یا فرزند آن‌ها در راه رسیدن به آرمان‌های انقلاب اسلامی، شهید، جانباز و یا جاویدالاثر شده‌اند. به این ترتیب به ازای هر بیست و چهار ماه سابقه اسارت، بیست و پنج درصد جانبازی و یا سی ماه خدمت در مناطق عملیاتی، یکی از فرزندان این افراد شامل معافیت از خدمت سربازی می‌شود. همچنین اگر امتیاز یک نفر برای استفاده از این قانون به صورت تک آیتمی ممکن نباشد، امتیاز مجموع نیز قابل استناد می‌باشد.

۴-معافیت سربازی موارد خاص:

معافیت با موارد خاص همانطور که از اسم آن مشخص است در کمترین حالت ممکن انجام می‌شود و در واقع افراد خیلی کمی هستند که شامل این موارد می‌شوند اما به هر حال سازمان وظیفه عمومی این شرایط هم پیش‌بینی کرده است و شما می‌توانید از طریق این موارد معافیت خود را بگیرید.

1. ازدواج با همسر معلول
2. داشتن فرزند معلول
3. خرید خدمت سربازی
4. عفو رهبری
5. معافیت سربازی ۳ خواهری

البته هر کدام از این موارد خودش دارای شرایط مشخص و آیین‌نامه می‌باشد که مشمول حتما باید دارا باشد تا بتواند از معافیت خدمت سربازی موارد خاص بهره‌مند شود.

۵-معافیت با داشتن فرزند:

این معافیت از سال ۱۴۰۲ و با موافقت مقام معظم رهبری و فرمانده معظم کل قوا (مدظله‌العالی) برای مشمولان وظیفه غایب و غیر غایب و کارکنان وظیفه در حال خدمت که دارای ۴ فرزند و بالاتر هستند و همچنین مشمولان وظیفه غایب و غیر غایب و کارکنان وظیفه در حال خدمت، با حداقل ۴۰ سال سن تمام، که دارای ۳ فرزند هستند اجرا شده است. صادر شدن کارت معافیت برای مشمولان غایب و غیر غایب واجد شرایط این مصوبه، پس از طی آموزش‌های مقدماتی و تکمیلی بسیج امکان‌پذیر خواهد بود. همچنین کمسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه از اصلاح بخشی از قانون نظام وظیفه در این کمیسیون خبر داد که بر اساس آن مشمولان خدمت سربازی دارای ۳ فرزند یا  بیشتر، یا مشمولان بالای ۳۵ سال دارای ۲ فرزند از حدمت سربازی معاف هستند.

۶-معافیت سنی (عفو رهبری):

این معافیت بر اساس سن افراد به آنها تعلق می‌گیرد و به تمام افرادی که بیش از پنجاه سال از عمر آنها گذشته باشد، نیازی به درخواست معافیت ندارند و شناسنامه عکس‌دار آنها مشخص کننده وضعیت نظام وظیفه آن‌ها می‌باشد.

۷-معافیت کفالت:

معافیت کفالت به معافیتی می‌گویند که به دلیل سرپرستی از افراد خانواده به شخص مشمول داده می‌شود. معافیت کفالت در شرایط زیر داده می‌شود:

1. پدر ۷۰ سال تمام و بالاتر.
2. پدر کمتر از ۷۰ سال که به تشخیص شورای پزشکی وظیفه عمومی نیازمند مراقبت باشد.
3.  مادر فاقد همسر (همسر مادر فوت شده یا از یکدیگر طلاق گرفته باشند) یا شوهر مادر (ناپدری مشمول) که بیش از ۷۰   سال سن داشته باشد یا به تشخیص شورای پزشکی وظیفه عمومی بیمار و نیازمند به مراقبت باشد.
4. پدربزرگ (پدری یا مادری) فاقد فرزند پسر که بیش از ۷۰ سال سن داشته یا نیازمند مراقب به تشخیص شورای پزشکی وظیفه عمومی باشد.
5. مادربزرگ (پدری یا مادری) فاقد همسر و فرزند پسراست.
6. برادر بیش از ۱۸ سال فاقد همسر، فاقد فرزند سالم بالای ۱۸ سال و فاقد پدر، که به تشخیص شورای پزشکی نیازمند مراقبت باشد.
7. خواهر بیمار بیش از ۱۸ سال فاقد پدر، همسر و فرزند که نیازمند مراقبت به تشخیص شورای پزشکی وظیفه عمومی است.
8. خواهر مجرد ازدواج نکرده، فاقد پدر دارای سن ۱۸ تا ۲۴ سال تمام باشد.
9. خواهر و برادر صغیر که فاقد پدر باشند.

۸-معافیت افراد معلول در ایران:

در ایران و بر اساس قانون جامع حمایت از معلولان، معلول‌هایی که این شرایط را داشته باشند از خدمت سربازی معاف شده‌اند و معافیت پزشکی دریافت می‌کنند. گزارش‌هایی از وجود تبعیض در استخدام میان افراد دارای معافیت پزشکی توسط ادارات دولتی یا خصوصی در میان مردم و رسانه‌ها وجود دارد. از آنجایی که فشار روحی، روانی و اقتصادی زیادی بر خانواده‌های دارای فرزند معلول وجود دارد، در گذشته امکان معافیت برای یک پسر دیگر و سالم خانواده دارای فرزند معلول نیز وجود داشت. اما هم‌اکنون و بر اساس ماده ۶ قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، فقط خانواده‌های دارای دو فرزند معلول می‌توانند فرزند دیگر و سالم خود را از سربازی معاف کنند. افرادی که بر اساس متن این قانون، والدین آنها دارای معلولیت باشند از سربازی معاف شده‌ان

۹-معافیت به دلیل خدمت در خدمات عمومی:

افرادی که در خدمات عمومی مانند نیروهای انتظامی، آتش‌نشانی و نیروهای مسلح خدمت کرده‌اند، می‌توانند بعد از اتمام خدمت، با ارائه مدارک معتبر از سازمان خدمت سربازی معافیت از خدمت سربازی دریافت کنند.

۱۰-معافیت به دلیل نفع عمومی:

فردی که به عنوان متخصص و در حوزه‌هایی مانند پزشکی، مهندسی یا تحقیقات علمی فعالیت می‌کند و مورد نیاز جامعه است، می‌تواند با ارائه مدارک تأییدیه از سازمان خدمت سربازی معافیت از خدمت سربازی دریافت کند.

۱۱-معافیت به دلیل دینی:

برخی از افراد به دلیل باورهای دینی و عزاداری‌های مذهبی می‌توانند درخواست معافیت از سربازی را ارائه کنند و با تأیید مراجع مسئول معافیت دریافت کنند.