به گزارش جریان نو ، تورم و در نتیجه گرانی طاقت مردم را طاق کرده است. با این توضیح که تورم فعلی با شرایطی که در دولت های گذشته ثبت شده بود، قابل قیاس نیست. در واقع مردم ایران در دهه های گذشته با پدیده هزینه ساز گرانی آشنایی داشته و تبعات آن را به جان خریده بودند. اما اینکه قیمت مسکن در طول ۵ سال ده برابر شود، خودرو در طول یکسال سه برابر گران شود و اقلام مصرفی گرانی بعضاً بالای ۳۰۰ درصدی را تجربه کنند و …چیزی نیست که بتوان به راحتی از کنارش گذاشت. اما دولت سیزدهم به دلیل مدیران ضعیف و همچینن اصرار به گریز از واقع بینی موجب شده است، لایه های مختلف بحران را به معنای واقعی تجربه کنند. به طوریکه قشر متوسط به بالا به قشر متوسط تغییر حالت بدهد و قشر متوسط قشر ضعیف شود و قشر پایین هم به استقبال حاشیه نشینی برود. به همین بهانه برای بررسی گرانی در دوره های مختلف به سراغ هادی حق شناس رفتیم تا شرایط هر دوره را تشریح کند.
هادی حق شناس ، تحلیلگر مسائل اقتصادی در این باره در گفت و گو با « جریان نو» اظهار داشت: مردم ایران چه در دوره جنگ تحمیلی و چه در دوران پسا جنگ همیشه گرانی را تجربه کرده اند. اما اینکه کالاهای مصرفی در دولت سیزدم به یکباره رشد بالای ۱۰۰ و بعضاً ۲۰۰ درصدی داشتند، پدیده ای است که با هیچ متر و معیاری توجیه نمی شود. یعنی گرانی به شکلی است که نه تنها خرید خانه یا رهن خانه دشوارتر از هر دشواری شده است، بلکه سفره طبقه متوسط و متوسط به پایین هم نسبت به ۲ سال گذشته بسیار کوچک شده است. شرح این شرایط نشان می دهد، باید نظام تصمیم گیری با تجیددنظر در سیاست های کلی شرایط را برای بهبود وضعیت اقتصادی فراهم کند.
فشارها بر معیشت مردم در دوره جنگ تحمیلی کمتر بود
تحلیلگر مسائل اقتصادی در ادامه گفت: حتی در دوره ای که درگیر جنگ تحمیلی بودیم، مردم تا به این حد تحت فشار معیشتی قرار نگرفته بودند. البته آن دوره شاهد تورمِ ۳۰ درصدی هم بودیم که ریشه در شرایط جنگی داشت. با این وجود دولت با طرح کوپن کمی از محدودیت ها را کاهش داد. با این حال از اقتصاد ایران در این دوره، تثبیت نرخ ارز رسمی (۷ تومان) را شاهد بود اقلام اساسی و ضروری با نرخ ارز دولتی به دست مردم می رسید.
او درباره شرایط معیشتی در دولت سازندگی (پس از جنگ) یادآور شد: آزادسازی ترجیحی نرخ ارز، از ۷ تومان به ۱۷۵ تومان مشخصه سال های ۶۸ تا ۷۶ است که البته این سیر صعودی ریشه در این داشت که دولت قرار را بر «سازندگی» گذاشته بود تا خرابی های دوران دفاع را آباد کند و به همین دلیل حتی در این دوره تورم ۴۹.۳ درصدی هم ثبت شد که باطبع مردئم را تحت فشار قرار داد. اما در دولت اصلاحات به دلیل رویکرد تعاملی در سیاست خارجی، شاهد نوعی شکوفایی اقتصادی بودیم و تورم در آن ۸ سال از ۱۴ درصد تا ۲۰ درصد بالا و پایین شد تا بتوان اینطور گفت که دولت اصلاحات بهترین عملکرد را در قبال معیشت مردم از خود به جا گذاشت.
مرگ تعامل بین‌الملل با ورود احمدی‌نژاد
حق شناس توضیح می دهد: با روی کارآمدن دولت محمود احمدی نژاد رویکرد تعاملی در عرصه دیپلماسی جای خود را به تنازع جدی با نظام بین الملل داد تا با ثبت تورم ۶/۲۸ درصدی و البته متحمل شدن تحریم های شورای امنیت، به یکباره مردم شاهد گرانی های بی سابقه ای باشند. اما این روند بعد از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ۹۲ بازهم ترمیم شد و قصدِ دولت برای جدی گرفتن مذاکره برجامی شرایط را تا حد قابل قبولی اصلاح کرد. اما این بار دونالد ترامپ در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شد تا اقتصاد در ایران به یکباره به هم بریزد و دلار از ۳ هزار تومان به دو رقمی شدن برسد تا مردم در تورم بالای ۳۰ درصدی به فکر امرار و معاش خود باشند.
از شعار تا عمل دولت سیزدهم
وی درباره تورم دولت رئیسی تصریح کرد: با اینکه ابراهیم رییسی با شعار کنترل تورم وارد فضای انتخاباتی شد، اما از همان روزی که ترکیب تیم اقتصادی دولت معرفی شد، قابل حدس بود که مردم قرار است، فشارهای زیادی را تحمل کنند. شرایط به قدری در این ۲ سال به هم ریخت که حتی رکورد دولت سازندگی را شکست تا رها شدن طبقه فرودست مقابل تورم باشیم که این حالت به قاعده بسیار هزینه ساز است. در واقع با وضعیتی روبرو هستیم که اقتصاددانان حتی خبر از رسیدن قریب الوقوع تورم به ۷۰ درصد می دهند.
هادی حق شناس در پایان گفت: اگر نظام حکمرانی به شکل بسیار جدی به فکر تجدیددنظر در سیاست های ملی نباشد، می توان گفت در آینده ای نزدیک دیگر طبقه ای به نام طبقه متوسط نداشته باشیم و اکثر مردم در دسته طبقه پایین و ضعیف جای بگیرند.
