محمدحسن علایی جامعه شناس به "پرسش حسن محدثی: سهم مولوی در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان چیست؟" پاسخ داده و علت اصلی این مسئله را تشریح کرد.
به گزارش جریان نو، محمدحسن علایی جامعه شناس️ در یادداشتی در روزنامه همدلی به “پرسش دکتر حسن محدثی: سهم مولوی در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان چیست؟” پاسخ داد و نوشت:
دکتر حسن محدثی در وبینار “ایرانیان و میراث عرفانی” برگزار شده به تاریخ ۶ فروردین ۱۴۰۳ پس از ایراد سخنان انتقادی خویش پیرامون موضوع وبینار سخنانش را با طرح یک سوال از همه ی اهل فرهنگ به پایان می رساند: سهم مولوی در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان چقدر است؟”
نگارنده به عنوان دانش آموخته جامعه شناسی و از پژوهندگان و علاقمندان میراث ادبی و عرفانی ایران زمین ضمن همدلی با برخی از فرازهای انتقادی در طرح بحث مذکور، پاسخی اجمالی به پرسش مطروحه تقدیم می دارد.
محدثی با طرح مفهوم “سنت آرایی” به آسیب شناسی “بازار مولوی” از وجه نظر جامعه شناسی فرهنگ می پردازد و با تاکید بر تفاوت جهان شناسی مولوی با عالمیت و زیست جهان جدید از شیوع تلفیق های ناهمساز از سوی اهل فرهنگ ایران و ارائه آن در بازار پر رونق “مولوی فروشی” سخن می گوید که به نظر نگارنده فارغ از ترکیبات و عباراتی که ایشان در شیوه ی بیان آن به کار می بندد طرح بحث قابل تامل و اندیشه برانگیزیست.
ایشان به عنوان مثال به خطای دکتر عبدالکریم سروش در انتساب وجه پلورالیستی به اندیشه های مولانا اشاره می کند و با استدلال فوق الذکر مبنی بر تفاوت در صبغه هستی شناختی پلورالیسم و جهان شناسی سنتی مولانا ادعای دکتر سروش را به زیر پرسش می برد. در جایی دیگر هم فی المثل به تلفیق های ناروا بین فیزیک کوانتوم و آرای مولوی که در آثار جناب محمدتقی جعفری صورت پذیرفته است اشاره می کند.
در خطوط فوق الذکر و مثال های از این دست می توان با دغدغه محدثی در طرح بحث “سنت آرایی” در زمانه ی ویران شدگی سنت نکات تامل برانگیزی یافت و با اصل دغدغه وی آشنا شد و همدلی کرد.
محدثی البته با استخدام تعابیری مثل “زیست انگلی” و انتساب آن به شاعران درباری و صله بگیری چون حافظ به نظر می رسد با نوعی ستیزه جویی با این میراث مواجهه پیدا می کند که البته ناشی از خطایی بزرگتر در سطح معرفت شناختی می باشد. وی دقیقا به همان آفتی دچار می شود که خود به درستی آن را در دیگران تشخیص داده است و آن تحمیل (و تلفیق) اپیستمه مدرن به نظام معرفتی پیشامدرن است و این در طرح پرسش او نیز مشهود است؛ آنجا که از سهم مولانا در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان پرسش می کند.
اساسا هم اهل فرهنگی چون سروش و جعفری و مهدوی و … که محدثی از ایشان انتقاد می کند و هم خود وی از یک آسیب یکسان رنج می برند که به زعم نگارنده محصول یک نوع تجربه ی ناتمام مدرنیته در اندیشه ایشان است و آن آسیب ها ریشه در این تجربه ی عقیم در عدم درک بنیادین مدرنیته دارد. به نظر می رسد محدثی خودآگاهی به آسیب خویش ندارد. اساسا آنچه که وی از مولانا یا هر یک از مشاهیر متعلق به عالم سنت انتظار دارد انتظاراتی مبتنی بر “سوژگی” و ظهور سوژه مدرن در عالم جدید است که اساسا با مفاهیمی مثل “بندگی” در تعارض قرار می گیرد. دوگانه سازی ضمنی از آزادی (دوران مدرن) و نشاندن آن برابر انقیاد (پیشا مدرن) در طرح سوال محدثی ناظر به همین خطای شناختی و درک غیربنیادین از تحولات مدرن و ظهور عالم جدید می باشد. محدثی همچنین “به رسمیت شناخته نشدن بدن و سرکوب نیازهای طبیعی انسان” در آثار مولوی و امثالهم را عاملی در بسط فرهنگ تزویر در میان ایرانیان معرفی می کند.
بی تردید بازخوانی انتقادی متون متعلق به عالم سنت ضرورت دارد که ملاحظات دکتر حسن محدثی نیز باری دیگر اهمیت آن را برجسته می نماید که در جای خود شایسته توجه است. سخن آخر این که محدثی منتقدانه به سراغ میراث عرفانی می رود اما تحول تاریخی از عالمیت سنتی به عالمیت مدرن و تفاوت های بنیادین آن را به تعیین سهم این یا آن فرد در تاریخ تقلیل می دهد.
محمدحسن علایی جامعه شناس؛
تجربه ناتمام در درک بنیادین مدرنیته!
به گزارش جریان نو، محمدحسن علایی جامعه شناس️ در یادداشتی در روزنامه همدلی به “پرسش دکتر حسن محدثی: سهم مولوی در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان چیست؟” پاسخ داد و نوشت:
دکتر حسن محدثی در وبینار “ایرانیان و میراث عرفانی” برگزار شده به تاریخ ۶ فروردین ۱۴۰۳ پس از ایراد سخنان انتقادی خویش پیرامون موضوع وبینار سخنانش را با طرح یک سوال از همه ی اهل فرهنگ به پایان می رساند: سهم مولوی در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان چقدر است؟”
نگارنده به عنوان دانش آموخته جامعه شناسی و از پژوهندگان و علاقمندان میراث ادبی و عرفانی ایران زمین ضمن همدلی با برخی از فرازهای انتقادی در طرح بحث مذکور، پاسخی اجمالی به پرسش مطروحه تقدیم می دارد.
محدثی با طرح مفهوم “سنت آرایی” به آسیب شناسی “بازار مولوی” از وجه نظر جامعه شناسی فرهنگ می پردازد و با تاکید بر تفاوت جهان شناسی مولوی با عالمیت و زیست جهان جدید از شیوع تلفیق های ناهمساز از سوی اهل فرهنگ ایران و ارائه آن در بازار پر رونق “مولوی فروشی” سخن می گوید که به نظر نگارنده فارغ از ترکیبات و عباراتی که ایشان در شیوه ی بیان آن به کار می بندد طرح بحث قابل تامل و اندیشه برانگیزیست.
ایشان به عنوان مثال به خطای دکتر عبدالکریم سروش در انتساب وجه پلورالیستی به اندیشه های مولانا اشاره می کند و با استدلال فوق الذکر مبنی بر تفاوت در صبغه هستی شناختی پلورالیسم و جهان شناسی سنتی مولانا ادعای دکتر سروش را به زیر پرسش می برد. در جایی دیگر هم فی المثل به تلفیق های ناروا بین فیزیک کوانتوم و آرای مولوی که در آثار جناب محمدتقی جعفری صورت پذیرفته است اشاره می کند.
در خطوط فوق الذکر و مثال های از این دست می توان با دغدغه محدثی در طرح بحث “سنت آرایی” در زمانه ی ویران شدگی سنت نکات تامل برانگیزی یافت و با اصل دغدغه وی آشنا شد و همدلی کرد.
محدثی البته با استخدام تعابیری مثل “زیست انگلی” و انتساب آن به شاعران درباری و صله بگیری چون حافظ به نظر می رسد با نوعی ستیزه جویی با این میراث مواجهه پیدا می کند که البته ناشی از خطایی بزرگتر در سطح معرفت شناختی می باشد. وی دقیقا به همان آفتی دچار می شود که خود به درستی آن را در دیگران تشخیص داده است و آن تحمیل (و تلفیق) اپیستمه مدرن به نظام معرفتی پیشامدرن است و این در طرح پرسش او نیز مشهود است؛ آنجا که از سهم مولانا در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان پرسش می کند.
اساسا هم اهل فرهنگی چون سروش و جعفری و مهدوی و … که محدثی از ایشان انتقاد می کند و هم خود وی از یک آسیب یکسان رنج می برند که به زعم نگارنده محصول یک نوع تجربه ی ناتمام مدرنیته در اندیشه ایشان است و آن آسیب ها ریشه در این تجربه ی عقیم در عدم درک بنیادین مدرنیته دارد. به نظر می رسد محدثی خودآگاهی به آسیب خویش ندارد. اساسا آنچه که وی از مولانا یا هر یک از مشاهیر متعلق به عالم سنت انتظار دارد انتظاراتی مبتنی بر “سوژگی” و ظهور سوژه مدرن در عالم جدید است که اساسا با مفاهیمی مثل “بندگی” در تعارض قرار می گیرد. دوگانه سازی ضمنی از آزادی (دوران مدرن) و نشاندن آن برابر انقیاد (پیشا مدرن) در طرح سوال محدثی ناظر به همین خطای شناختی و درک غیربنیادین از تحولات مدرن و ظهور عالم جدید می باشد. محدثی همچنین “به رسمیت شناخته نشدن بدن و سرکوب نیازهای طبیعی انسان” در آثار مولوی و امثالهم را عاملی در بسط فرهنگ تزویر در میان ایرانیان معرفی می کند.
بی تردید بازخوانی انتقادی متون متعلق به عالم سنت ضرورت دارد که ملاحظات دکتر حسن محدثی نیز باری دیگر اهمیت آن را برجسته می نماید که در جای خود شایسته توجه است. سخن آخر این که محدثی منتقدانه به سراغ میراث عرفانی می رود اما تحول تاریخی از عالمیت سنتی به عالمیت مدرن و تفاوت های بنیادین آن را به تعیین سهم این یا آن فرد در تاریخ تقلیل می دهد.
لینک کوتاه خبر:
http://jaryaneno.ir/?p=30377
پاسخ حامیان قالیباف به دعوت ستاد جلیلی/ ما خودکشی نمیکنیم!
اطلاعیه باشگاه پرسپولیس در خصوص تشکیل تیم زنان
هیچ کسی فکر نمی کرد رأی جلیلی انقدر بالاتر از قالیباف باشد /جامعه در شوک است
همراه شو هموطن؛ برای نجات ایران از تندروی ها
شرور مسلح در خیابان سهرودی تهران زمینگیر شد
دلایل ممنوعیت فروش طلای دست دوم اعلام شد/ چرا باید طلای نو خرید؟
پزشکیان: برای من مذاکره و توافق ذلت نیست /با تحریم شاید بتوان زنده ماند ولی نمیشود پیشرفت کرد
اعلام زمان پرداخت عیدی کارگران + جزئیات
آخرین وضعیت بازار سرمایه امروز ۷ آبان ۱۴۰۲ / الاکلنگ نمادها در دو طرف بازار
کاخ نشینی مافیای زباله در ازای کوخ نشینی زبالهگردان
رسم و رسومات عجیب غریب روز مادر در دنیا / از زندانی کردن تا بستن پای مادران!
سپاه چگونه به ترور شهید موسوی پاسخ می دهد
انتصابات فامیلی در شهرداری تهران / زاکانی : توبه کنید
مگر پیرمرد رشتی چه کرده بود که توقیفش کردید؟
بازار داغ تبلیغات انتخاباتی / پخش تراکت ۱۴ میلیون تومان!
استعفا و تحصن؛ چالشهایِ لحظه آخری قالیباف در صندلی ریاست مجلس /بگومگوهای چندساله نادران و قالیباف به مرحله تحصن و استعفا رسید
جنجال خرید آیفون قسطی با حقوق کارگری / ۲۵ میلیون پیش مابقی طلا!
گران شدن کرایههای مترو، اتوبوس و تاکسی از شنبه
نقشه دولت برای درآمد از مالیات، سود سهام، بهره مالکانه و حقوق دولتی معادن برای سال آینده؟
افشاگری جنجالی درباره زندگی لاکچری نماینده مجلس/میرسلیم در کاخی در ولنجک زندگی می کند!
سردار حاجیزاده: زبان آمریکا در مکاتبه با ایران خواهش و تمناست
۳/۳ میلیارد دلار اختلاس “دبش” معادل بازسازی کل مدارس فرسوده ایران/ رفع کامل آلودگی هوای کلانشهرها با این رقم
هشدار جدی ایران به آمریکا درباره غزه
آتش بس موقت در غزه شروع شد
مجنون گیلانی که دهها سال آوارهی دریا بود/ عشق لیلا با «کاجامه خوس» چه کرد؟
حمله تروریستی کرمان کار داعش بود یا اسرائیل؟
دونالد ترامپ رد صلاحیت شد
«گنجشک درنده» بنزین ایرانیها را قطع کرد +اولین بیانیه
کلاهبرداری از خانواده شهدا و جانبازان / دریافت غرامت جنگی از عراق توسط یک شرکت خصوصی نه دولت
میبدی: شلاق زدن زنی به دلیل بیحجابی، خلاف شرع است/ حجاب انتخابی جرم نیست
یک سوم کارمندان تهران فردا دورکارند
قالیباف نظر پزشکیان درباره تحریم ها را تایید کرد /برای حل مشکل تحریم هر جا لازم است می رویم /موافق مذاکره ام
روابط عمومی مجلس: تیراندازی در خیابان مجاهدین اسلام ارتباطی به مجلس نداشت و به هیچکس آسیبی وارد نشد
کاسبی با پول نو برای عیدی / ۸ میلیون بده ۷ میلیون بگیر!
تتلو در زندان به چه کارهایی مشغول است؟ / قرآن میخواند و روزه میگیرد
نقش حدادعادل در اختلاف بین زاکانی و قالیباف
همایون اسعدیان: نمیدانم چرا وزیر ارشاد دوست دارد هر هفته حرف بزند/ میگوید طی یک ماه یک میلیون نفر برای کنسرت به ایران آمدند؛ ایشان ریاضی نمیداند؟
سقوط بالگرد رییس جمهور کار دشمنان است؟/پررنگتر شدن توطئه با بررسی محل وقوع حادثه
موشکهای سپاه پاسداران کدام نقاط اسرائیل را هدف قرار داد؟
خوزستان قهرمان کشتی فرنگی کشور شد
اطلاعیه زندان اصفهان درباره توماج صالحی / قطع ملاقات حضوری
والاستریت ژورنال مدعی شد: اهداف انتخاباتی بایدن منجر به تضعیف تحریمهای آمریکا علیه ایران شده است
اولین واکنش شهردار تهران به شایعه ازدواج مجددش
وزیر صمت به مجلس فراخوانده شد
امیری فر: قالیباف نباید درباره فرزندانش سکوت میکرد / محصولی مستاجر بود اما یکدفعه ثروتی بهم زد
از راهیابی فیلم کوتاه “بوم هن” به جشنواره ایتالیا تا تدوین فیلم کوتاه «پیدام کن»
انفجار عامل تروریستی قبل از انجام عملیات بمب گذاری
نخست وزیر سابق رد صلاحیت شد
عشقی: سود سهام عدالت تا شب یلدا واریز میشود
بارش برف و باران در جادههای ۱۰ استان / آخرین وضعیت ترافیکی جاده های کشور
آزادی پیرترین زندانی زن در بندرعباس/در زندان بندر عباس چه می گذرد؟
کدام چهره های سیاسی شاخص از ورود به مجلس بازماندند؟
وزیر کشور خطاب به مهاجران افغان: دیگر نمی توانیم آنها را بپذیریم/تمام اتباع غیرمجاز باید به کشورشان بازگردانده شوند
واکنش سرمربی پرسپولیس به اشتباهات بیرانوند
محمد مهاجری خطاب به وزیر کشور : افتخار کم مشارکت ترین انتخابات مجلس ، نصیب شما شد/ ایام لجاجت تان مستدام!
معماری شگفتانگیز «خانه اخوان» در کاشان(عکس)
سرمربی استقلال رکورد شکن شد / بالاترین جریمه نقدی در تاریخ لیگ برتر
یک حقوقدان:میزان مشارکت عمومی در انتخابات رابطه مستقیمی با حضور نامزدهای معتقد به نظریه انتخاب دارد
پیروزی ترامپ در انتخابات مقدماتی «نودا» و «ویرجین آیلند»
نوروزی: اصلاح قانون مهریه ۳۵ هزار زندانی را نجات میدهد /طرح در دستور کار قرار گیرد
اعطای یارانه ارزی بانک مرکزی چرا اثر نداشت؟
آمریکا ایران را تهدید کرد/ ادامه حمایت تهران از حوثیها به نفع ایران نیست
فردا یخبندان در ۲۸ مرکز استان / ورود سامانه بارشی جدید از دوشنبه
پیش فروش محصول اتوماتیک سایپا با موعد تحویل در بهار۱۴۰۳
رضا کیانیان خطاب به شش نامزد ریاست جمهوری: وعده ندهید، برنامه بدهید / وعده ها گاهی توهین آمیز و از سوی دیگر خنده دار می شوند؛ مثل دادن گوشت در منازل
اعتراض ایران به اجرای گروه هنری در جام ملتهای آسیا
تصویر روز:
حضور گرم پسران و دختران تبریزی با استایلهایی متفاوت (عکس)
پاسخ حامیان قالیباف به دعوت ستاد جلیلی/ ما خودکشی نمیکنیم!
اطلاعیه باشگاه پرسپولیس در خصوص تشکیل تیم زنان
هیچ کسی فکر نمی کرد رأی جلیلی انقدر بالاتر از قالیباف باشد /جامعه در شوک است
همراه شو هموطن؛ برای نجات ایران از تندروی ها
شرور مسلح در خیابان سهرودی تهران زمینگیر شد
دلایل ممنوعیت فروش طلای دست دوم اعلام شد/ چرا باید طلای نو خرید؟