محمدحسن علایی جامعه شناس به "پرسش حسن محدثی: سهم مولوی در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان چیست؟" پاسخ داده و علت اصلی این مسئله را تشریح کرد.
به گزارش جریان نو، محمدحسن علایی جامعه شناس️ در یادداشتی در روزنامه همدلی به “پرسش دکتر حسن محدثی: سهم مولوی در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان چیست؟” پاسخ داد و نوشت:
دکتر حسن محدثی در وبینار “ایرانیان و میراث عرفانی” برگزار شده به تاریخ ۶ فروردین ۱۴۰۳ پس از ایراد سخنان انتقادی خویش پیرامون موضوع وبینار سخنانش را با طرح یک سوال از همه ی اهل فرهنگ به پایان می رساند: سهم مولوی در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان چقدر است؟”
نگارنده به عنوان دانش آموخته جامعه شناسی و از پژوهندگان و علاقمندان میراث ادبی و عرفانی ایران زمین ضمن همدلی با برخی از فرازهای انتقادی در طرح بحث مذکور، پاسخی اجمالی به پرسش مطروحه تقدیم می دارد.
محدثی با طرح مفهوم “سنت آرایی” به آسیب شناسی “بازار مولوی” از وجه نظر جامعه شناسی فرهنگ می پردازد و با تاکید بر تفاوت جهان شناسی مولوی با عالمیت و زیست جهان جدید از شیوع تلفیق های ناهمساز از سوی اهل فرهنگ ایران و ارائه آن در بازار پر رونق “مولوی فروشی” سخن می گوید که به نظر نگارنده فارغ از ترکیبات و عباراتی که ایشان در شیوه ی بیان آن به کار می بندد طرح بحث قابل تامل و اندیشه برانگیزیست.
ایشان به عنوان مثال به خطای دکتر عبدالکریم سروش در انتساب وجه پلورالیستی به اندیشه های مولانا اشاره می کند و با استدلال فوق الذکر مبنی بر تفاوت در صبغه هستی شناختی پلورالیسم و جهان شناسی سنتی مولانا ادعای دکتر سروش را به زیر پرسش می برد. در جایی دیگر هم فی المثل به تلفیق های ناروا بین فیزیک کوانتوم و آرای مولوی که در آثار جناب محمدتقی جعفری صورت پذیرفته است اشاره می کند.
در خطوط فوق الذکر و مثال های از این دست می توان با دغدغه محدثی در طرح بحث “سنت آرایی” در زمانه ی ویران شدگی سنت نکات تامل برانگیزی یافت و با اصل دغدغه وی آشنا شد و همدلی کرد.
محدثی البته با استخدام تعابیری مثل “زیست انگلی” و انتساب آن به شاعران درباری و صله بگیری چون حافظ به نظر می رسد با نوعی ستیزه جویی با این میراث مواجهه پیدا می کند که البته ناشی از خطایی بزرگتر در سطح معرفت شناختی می باشد. وی دقیقا به همان آفتی دچار می شود که خود به درستی آن را در دیگران تشخیص داده است و آن تحمیل (و تلفیق) اپیستمه مدرن به نظام معرفتی پیشامدرن است و این در طرح پرسش او نیز مشهود است؛ آنجا که از سهم مولانا در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان پرسش می کند.
اساسا هم اهل فرهنگی چون سروش و جعفری و مهدوی و … که محدثی از ایشان انتقاد می کند و هم خود وی از یک آسیب یکسان رنج می برند که به زعم نگارنده محصول یک نوع تجربه ی ناتمام مدرنیته در اندیشه ایشان است و آن آسیب ها ریشه در این تجربه ی عقیم در عدم درک بنیادین مدرنیته دارد. به نظر می رسد محدثی خودآگاهی به آسیب خویش ندارد. اساسا آنچه که وی از مولانا یا هر یک از مشاهیر متعلق به عالم سنت انتظار دارد انتظاراتی مبتنی بر “سوژگی” و ظهور سوژه مدرن در عالم جدید است که اساسا با مفاهیمی مثل “بندگی” در تعارض قرار می گیرد. دوگانه سازی ضمنی از آزادی (دوران مدرن) و نشاندن آن برابر انقیاد (پیشا مدرن) در طرح سوال محدثی ناظر به همین خطای شناختی و درک غیربنیادین از تحولات مدرن و ظهور عالم جدید می باشد. محدثی همچنین “به رسمیت شناخته نشدن بدن و سرکوب نیازهای طبیعی انسان” در آثار مولوی و امثالهم را عاملی در بسط فرهنگ تزویر در میان ایرانیان معرفی می کند.
بی تردید بازخوانی انتقادی متون متعلق به عالم سنت ضرورت دارد که ملاحظات دکتر حسن محدثی نیز باری دیگر اهمیت آن را برجسته می نماید که در جای خود شایسته توجه است. سخن آخر این که محدثی منتقدانه به سراغ میراث عرفانی می رود اما تحول تاریخی از عالمیت سنتی به عالمیت مدرن و تفاوت های بنیادین آن را به تعیین سهم این یا آن فرد در تاریخ تقلیل می دهد.
محمدحسن علایی جامعه شناس؛
تجربه ناتمام در درک بنیادین مدرنیته!
به گزارش جریان نو، محمدحسن علایی جامعه شناس️ در یادداشتی در روزنامه همدلی به “پرسش دکتر حسن محدثی: سهم مولوی در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان چیست؟” پاسخ داد و نوشت:
دکتر حسن محدثی در وبینار “ایرانیان و میراث عرفانی” برگزار شده به تاریخ ۶ فروردین ۱۴۰۳ پس از ایراد سخنان انتقادی خویش پیرامون موضوع وبینار سخنانش را با طرح یک سوال از همه ی اهل فرهنگ به پایان می رساند: سهم مولوی در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان چقدر است؟”
نگارنده به عنوان دانش آموخته جامعه شناسی و از پژوهندگان و علاقمندان میراث ادبی و عرفانی ایران زمین ضمن همدلی با برخی از فرازهای انتقادی در طرح بحث مذکور، پاسخی اجمالی به پرسش مطروحه تقدیم می دارد.
محدثی با طرح مفهوم “سنت آرایی” به آسیب شناسی “بازار مولوی” از وجه نظر جامعه شناسی فرهنگ می پردازد و با تاکید بر تفاوت جهان شناسی مولوی با عالمیت و زیست جهان جدید از شیوع تلفیق های ناهمساز از سوی اهل فرهنگ ایران و ارائه آن در بازار پر رونق “مولوی فروشی” سخن می گوید که به نظر نگارنده فارغ از ترکیبات و عباراتی که ایشان در شیوه ی بیان آن به کار می بندد طرح بحث قابل تامل و اندیشه برانگیزیست.
ایشان به عنوان مثال به خطای دکتر عبدالکریم سروش در انتساب وجه پلورالیستی به اندیشه های مولانا اشاره می کند و با استدلال فوق الذکر مبنی بر تفاوت در صبغه هستی شناختی پلورالیسم و جهان شناسی سنتی مولانا ادعای دکتر سروش را به زیر پرسش می برد. در جایی دیگر هم فی المثل به تلفیق های ناروا بین فیزیک کوانتوم و آرای مولوی که در آثار جناب محمدتقی جعفری صورت پذیرفته است اشاره می کند.
در خطوط فوق الذکر و مثال های از این دست می توان با دغدغه محدثی در طرح بحث “سنت آرایی” در زمانه ی ویران شدگی سنت نکات تامل برانگیزی یافت و با اصل دغدغه وی آشنا شد و همدلی کرد.
محدثی البته با استخدام تعابیری مثل “زیست انگلی” و انتساب آن به شاعران درباری و صله بگیری چون حافظ به نظر می رسد با نوعی ستیزه جویی با این میراث مواجهه پیدا می کند که البته ناشی از خطایی بزرگتر در سطح معرفت شناختی می باشد. وی دقیقا به همان آفتی دچار می شود که خود به درستی آن را در دیگران تشخیص داده است و آن تحمیل (و تلفیق) اپیستمه مدرن به نظام معرفتی پیشامدرن است و این در طرح پرسش او نیز مشهود است؛ آنجا که از سهم مولانا در تاریخ بندگی و فرهنگ انقیاد و تزویر ایرانیان پرسش می کند.
اساسا هم اهل فرهنگی چون سروش و جعفری و مهدوی و … که محدثی از ایشان انتقاد می کند و هم خود وی از یک آسیب یکسان رنج می برند که به زعم نگارنده محصول یک نوع تجربه ی ناتمام مدرنیته در اندیشه ایشان است و آن آسیب ها ریشه در این تجربه ی عقیم در عدم درک بنیادین مدرنیته دارد. به نظر می رسد محدثی خودآگاهی به آسیب خویش ندارد. اساسا آنچه که وی از مولانا یا هر یک از مشاهیر متعلق به عالم سنت انتظار دارد انتظاراتی مبتنی بر “سوژگی” و ظهور سوژه مدرن در عالم جدید است که اساسا با مفاهیمی مثل “بندگی” در تعارض قرار می گیرد. دوگانه سازی ضمنی از آزادی (دوران مدرن) و نشاندن آن برابر انقیاد (پیشا مدرن) در طرح سوال محدثی ناظر به همین خطای شناختی و درک غیربنیادین از تحولات مدرن و ظهور عالم جدید می باشد. محدثی همچنین “به رسمیت شناخته نشدن بدن و سرکوب نیازهای طبیعی انسان” در آثار مولوی و امثالهم را عاملی در بسط فرهنگ تزویر در میان ایرانیان معرفی می کند.
بی تردید بازخوانی انتقادی متون متعلق به عالم سنت ضرورت دارد که ملاحظات دکتر حسن محدثی نیز باری دیگر اهمیت آن را برجسته می نماید که در جای خود شایسته توجه است. سخن آخر این که محدثی منتقدانه به سراغ میراث عرفانی می رود اما تحول تاریخی از عالمیت سنتی به عالمیت مدرن و تفاوت های بنیادین آن را به تعیین سهم این یا آن فرد در تاریخ تقلیل می دهد.
لینک کوتاه خبر:
http://jaryaneno.ir/?p=30377
رکود بازار خودرو در روزهای انتخابات
سه مفقود سیل سوادکوه در بیمارستان بستری هستند/ یک جسد در قائمشهر پیدا شد
پیام قاضی زاده هاشمی درباره انصراف از انتخابات
واکنش پزشکیان به توهین جنجالی رئیس ستاد جلیلی به مردم
ابطحی: به پیر به پیغمبر اینکه میگویند رییس جمهور انتخاب شده و رأی ما اثری ندارد، درست نیست
صحبت های همسایه مسعود پزشکیان درباره وی / ۷۰ ساله میشناسمشون چیزی جز خوبی ندیدم(فیلم)
آخرین وضعیت بازار سرمایه امروز ۷ آبان ۱۴۰۲ / الاکلنگ نمادها در دو طرف بازار
چهرههای نزدیک به قالیباف: ثابتی، رسایی و شهبازی مانع کناره گیری جلیلیاند
قیمت کولر گازی نجومی شد /ناقابل ۱۰۰ میلیون تومان!
روابط عمومی مجلس: تیراندازی در خیابان مجاهدین اسلام ارتباطی به مجلس نداشت و به هیچکس آسیبی وارد نشد
نقش ساداتینژاد، وزیر برکنار شده جهاد کشاورزی در پرونده های چای دبش و نهادههای دامی
جنگ غزه ؛ توافق آتشبس و تبادل اسرا به تعویق افتاد
احتمال حذف ایران خودرو و سایپا از صحنه رقابت/آمار چشمگیر رشد تولید در بخش خصوصی
اولین واکنش رسمی قالیباف به رد صلاحیت ها
تخته گاز خودروهای وارداتی ۲۰۲۳ / انفجار قیمت النترا در یک ماه!
کلاهبرداری از خانواده شهدا و جانبازان / دریافت غرامت جنگی از عراق توسط یک شرکت خصوصی نه دولت
جلال رشیدیکوچی: شورای نگهبان به لایحه عفاف و حجاب ۱۰۰ ایراد گرفت
جنجال جدید طلافروشان / امتناع از فعالیت در اعتراض به سامانه مودیان
۲۰ هزار واحد خالی در پرند و پردیس نتیجه ساخت و سازهای بی حساب و کتاب
پیام تهدیدآمیز ایران به آمریکا
حمله به کشتی اسرائیلی در اقیانوس هند / مقام آمریکایی: کار ایران است
گروه ضربتی ناو هواپیمابر آیزنهاور از خلیج فارس به خلیج عدن رفت
خبر خوش برای سکه بازارن/ قیمت طلا رکوردها را جابجا کرد
اختصاصی / فریدون مجلسی: در موضوع برجام ریش و قیچی در اختیار ایران است
از مدارک فساد پسران معاون اول سابق قوه قضائیه رونمایی شد/ متهم: پولهایی که گرفتم هدیه و هبه بودند نه رشوه!
ریزش ادامه دار مخاطبان رسانه ملی/چرا صداوسیما از ارائه اطلاعات فرار می کند؟
برای انتقال سهام عدالت از متوفی به وراث نیاز به پرداخت هیچ وجهی نیست
تحصن نادران در صحن علنی مجلس (+عکس)
آمریکا ۲ مقام اطلاعاتی ایران را تحریم کرد
تتلو اعدام می شود؟
خطر درگیری نظامی ایران با آمریکا قوت گرفت
اجاره باورنکردنی سوپرمارکت در تهران / ماهی ۱۰۰ میلیون تومان!
فرمول تعیین اجارهبها تغییر کرد/بیشترین و کمترین سقف اجاره خانه مربوط به کدام استانها است؟
این بود همه برنامه های اقتصادی و فرهنگی کاندیداها؟ / حتی تحمل شنیدن نقد یکدیگر را ندارند
رهبر انقلاب اسلامی : انتخابات جلوی دیکتاتوری ، هرج و مرج و ناامنی را میگیرد
بایدن: از بین بردن حماس کار سختی است / شانس تمدید دوباره آتش بالاست
«ساسی» از عمان خارج شد
پرسپولیس – سپاهان فقط با حضور هواداران زن
انتقاد جدی قالیباف از جلیلی و کاندیداهای دولت/ایدههای نسنجیده بلای جان کشور است
مهم برای صاحبان خودرو؛ افت قیمت فقط یکبار شامل وسائل نقلیه میشود
سارقی که با چادر زنانه برای سرقت میرفت
طعنه همزمان محمد مهاجری به رئیسی و کاظم صدیقی!
تهرانی ها بخوانند؛ ۱۴ خرداد این اتوبان ها بسته است
احتمال کاهش یک ثانیه از ساعت جهانی / علت: افزایش سرعت چرخش زمین
احمدی نژاد درباره انتخابات بیانیه داد
تهران پنج هزار اتوبوس کم دارد
پیشبینی مهم هواشناسی برای اوایل اسفند
زیدآبادی: چرا رئیسی از گفتههای معاونش حمایت نمیکند؟
آمریکا ؛ به دنبال کشتن رهبر حماس هستیم/ ائتلاف نظامی ایجاد میکنیم
عرضه ١۴ خودروی وارداتی از امروز دوشنبه ۲۴ اردیبهشت+جزئیات
چالش مسابقه مافیایی در تلویزیون و نمایشخانگی/ جایی وابسته به سلبریتی و جایی وابسته به استدلال!
۴ میلیون و ۴۲۴ هزار و ۹۷۵ نوزاد دختر این اسم را دارند/ پرطرفدارترین نام ایران؟
ادعای نیویورکتایمز: حمله سایبری آمریکا علیه ایران
اطلاعات: قدرت بازدارندگی و اثرگذاری حکومت، رابطه مستقیم با انتخابات دارد
گریم پُرحاشیه شریفینیا و اعتراض خانواده جهانآرا
رشیدی کوچی: سفارت اسرائیل در آذربایجان را بزنید
لحظه بالابردن کاپ قهرمانی جام ملتهای آسیا(فیلم)
۵ فوریت اصلی قالیباف برای حل اقتصاد کدامند؟ (فیلم)
روز برگزاری انتخابات ریاستجمهوری دوره چهاردهم چه روزی است؟/شروع ثبتنام نامزدها از ۱۰ خرداد
افزایش «تجرد قطعی» زنان /دلایل محدودیت در همسرگزینی زنان دهه شصتی
واکنشها به یک حضور/ امامت صدیقی دهنکجی به مردم است!؟
اولین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران آبان ۱۳۶۶+(عکس)
گل اول استقلال به پرسپولیس از نقطه پنالتی (فیلم)
الهه محمدی جایزه خود را به روزنامهنگاران فلسطینی تقدیم کرد
عکسهای کمتر دیده شده از وزیر امور خارجه
حماس در واکنش به تهدید اسرائیل: تونلها ضدسیل هستند
تصویر روز:
سادگی و قشنگی یک آگهی روی دیوار(عکس)
رکود بازار خودرو در روزهای انتخابات
سه مفقود سیل سوادکوه در بیمارستان بستری هستند/ یک جسد در قائمشهر پیدا شد
پیام قاضی زاده هاشمی درباره انصراف از انتخابات
واکنش پزشکیان به توهین جنجالی رئیس ستاد جلیلی به مردم
ابطحی: به پیر به پیغمبر اینکه میگویند رییس جمهور انتخاب شده و رأی ما اثری ندارد، درست نیست
صحبت های همسایه مسعود پزشکیان درباره وی / ۷۰ ساله میشناسمشون چیزی جز خوبی ندیدم(فیلم)