چرا بخش خصوصی واقعی در ایران ، خودرو تولید نمی کند؟
نزدیک سه دهه پس از انقلاب، خودروسازان داخلی با اتکا به خیل عظیم جمعیت شاغل در این صنعت، به سیاستگذاران گوشزد میکردند که هرگونه انحصارزدایی از این صنعت و باز کردن درهای بازار روی خودروهای خارجی، به بیکاری گسترده یا حتی بروز بحرانهای اجتماعی منجر خواهد شد.
روزنامه دنیای اقتصاد نوشت، بالاخره تصمیمسازان کشور متقاعد شدند که اندک اندک و با تعرفههای سنگین، راه دستیابی به خودروهای خارجی را بگشایند.
نقل است که پس از فروپاشی دیوار برلین، مردم آلمان شرقی که در تمام عمر خود فقط خودرویی موسوم به «ترابانت» همچون پیکان ما را دیده بودند، به سوی نمایشگاههای اتومبیل در آلمان غربی یورش آوردند تا چشمشان به روی مدلهای جدید اتومبیلهای غربی روشن شود. به هرحال همانطور که ورود بانکهای خصوصی به عرصه رقابت با بانکهای دولتی، انگیزه مضاعفی برای این بانکها بهمنظور ارتقای خدمات خود به مشتریان ایجاد کرد، ورود خودروهای خارجی به کشور نیز تولیدکنندگان داخلی را برآن داشت که هم تولیدات خود را متنوع سازند و هم با وجود تورم دورقمی، قیمتهای اسمی را ثابت نگه دارند (که عملا به مفهوم ارزان شدن خودروهای داخلی بود) و هم امکان فروش اقساطی و لیزینگ را برای مشتریان فراهم آورند. جایی که امید آن میرفت با کاهش تدریجی تعرفهها، امکان یک رقابت عادلانه فراهم شود و مشتریان ایرانی نیز قادر باشند به خودروهایی با کیفیت بهتر و قیمت ارزانتر دست یابند.
اما با شروع به کار شورای رقابت از ابتدای دهه۹۰، عملا تیشه بر ریشه رقابت در بازار زده شد. بهنظر میرسید این شورا اساسا مساله انحصارزدایی و عوامل مخل رقابت را در صنایع و حتی اصناف و سازمانهای حرفهای عملا به گوشهای انداخته و رسالت تاریخی خود را بر قیمتگذاری خودروهای داخلی بنا نهاده است. در بازارهای انحصاری عملا سطح عرضه، میزان قیمت را تعیین میکند و مشخص نیست چگونه این سازمان فقط به تعیین قیمت میپردازد و هیچگونه برآوردی از سطح تولید ندارد.
به هر حال بازگشت تحریمها اثبات کرد که کاهش سطح تولید و ایجاد انتظارات تورمی، نقش تعیینکنندهای در قیمتهای بازار دارد؛ ولی کارشناسان این سازمان بدون توجه به واقعیتهای موجود و فقط بر مبنای مدلهای گذشتهنگر، اقدام به تعیین قیمتها میکردند. رئیس شورای رقابت ادعا کرده بود قیمتها آنچنان تعیین شده است که هم برای تولیدکنندگان و هم برای مصرفکنندگان منصفانه باشد؛ درحالیکه مکانیزم قیمتگذاری عملا یک بازی باخت-باخت را برای طرفین معامله ترسیم کرده است.
با همه آنچه درباره شرایط درونی و بیرونی حاکم بر صنعت خودرو گفته شد، اکنون زمزمههای بسیاری درباره خصوصیسازی در صنعت خودرو به گوش میرسد؛ اما بیش از اجرای هر برنامهای سیاستگذار باید ابتدا مشخص کند که هدف از خصوصیسازی چیست؟
هدف از خصوصی سازی چیست؟
اولین و مهمترین هدف در سیاست خصوصیسازی ارتقای بهرهوری است؛ زیرا همواره فرض اولیه بر آن قرار میگیرد که بهرهوری بخش خصوصی بهدلیل نمایندگی مدیران از سوی سهامداران و افزایش انگیزه برای سودآوری بیش از بخش دولتی است. حال سوال اساسی آن است که آیا تحقق این امر در شرایط فعلی امکانپذیر است؟آیا بخش خصوصی واقعی حاضر است در صنعت خودرو مشارکت کند و با آوردن سرمایه به سختی بهکفآورده، خود را در زیان خودروسازان سهیم کند؟
متاسفانه در توالی سیاستگذاری اقتصادی هیچگاه به تقدم آزادسازی بهخصوصیسازی توجه نشده است. اکنون در صنعت بانکداری بنگاههای خصوصی بسیاری یافت میشوند که نه تنها اختیاری در تعیین نرخ سود سپردهها و نرخ سود تسهیلات خود ندارند، بلکه ساعت بالا رفتن و پایین رفتن کرکره شعب آنها نیز توسط دولت تعیین میشود. بنابراین برای مشتریان بانکها اساسا مشخص نیست که کارکردن با یک بانک خصوصی یا یک بانک دولتی چه توفیری با یکدیگر دارند. به هرحال در شرایط فعلی که سهام دو شرکت بزرگ ایرانخودرو و سایپا که نزدیک ۹۰درصد سهم بازار خودرو را به خود اختصاص دادهاند، در بازار سهام مبادله میشوند و جزو سهام نقدشونده بورس هستند؛ اما در عمل اعضای هیاتمدیره و مدیرعامل شرکت پس از آمدن هر وزیر جدید به تمامی تغییر میکنند، آیا همچنان میتوان گفت که این صنایع به بخش خصوصی واگذار شدهاند؟ مگر هدف خصوصیسازی در صنعت خودرو نباید اقتصادی شدن و تصمیمسازی برای تولید و عرضه توسط عاملان اقتصادی باشد؟
چرا بخش خصوصی واقعی در ایران ، خودرو تولید نمی کند؟
روزنامه دنیای اقتصاد نوشت، بالاخره تصمیمسازان کشور متقاعد شدند که اندک اندک و با تعرفههای سنگین، راه دستیابی به خودروهای خارجی را بگشایند.
نقل است که پس از فروپاشی دیوار برلین، مردم آلمان شرقی که در تمام عمر خود فقط خودرویی موسوم به «ترابانت» همچون پیکان ما را دیده بودند، به سوی نمایشگاههای اتومبیل در آلمان غربی یورش آوردند تا چشمشان به روی مدلهای جدید اتومبیلهای غربی روشن شود. به هرحال همانطور که ورود بانکهای خصوصی به عرصه رقابت با بانکهای دولتی، انگیزه مضاعفی برای این بانکها بهمنظور ارتقای خدمات خود به مشتریان ایجاد کرد، ورود خودروهای خارجی به کشور نیز تولیدکنندگان داخلی را برآن داشت که هم تولیدات خود را متنوع سازند و هم با وجود تورم دورقمی، قیمتهای اسمی را ثابت نگه دارند (که عملا به مفهوم ارزان شدن خودروهای داخلی بود) و هم امکان فروش اقساطی و لیزینگ را برای مشتریان فراهم آورند. جایی که امید آن میرفت با کاهش تدریجی تعرفهها، امکان یک رقابت عادلانه فراهم شود و مشتریان ایرانی نیز قادر باشند به خودروهایی با کیفیت بهتر و قیمت ارزانتر دست یابند.
اما با شروع به کار شورای رقابت از ابتدای دهه۹۰، عملا تیشه بر ریشه رقابت در بازار زده شد. بهنظر میرسید این شورا اساسا مساله انحصارزدایی و عوامل مخل رقابت را در صنایع و حتی اصناف و سازمانهای حرفهای عملا به گوشهای انداخته و رسالت تاریخی خود را بر قیمتگذاری خودروهای داخلی بنا نهاده است. در بازارهای انحصاری عملا سطح عرضه، میزان قیمت را تعیین میکند و مشخص نیست چگونه این سازمان فقط به تعیین قیمت میپردازد و هیچگونه برآوردی از سطح تولید ندارد.
به هر حال بازگشت تحریمها اثبات کرد که کاهش سطح تولید و ایجاد انتظارات تورمی، نقش تعیینکنندهای در قیمتهای بازار دارد؛ ولی کارشناسان این سازمان بدون توجه به واقعیتهای موجود و فقط بر مبنای مدلهای گذشتهنگر، اقدام به تعیین قیمتها میکردند. رئیس شورای رقابت ادعا کرده بود قیمتها آنچنان تعیین شده است که هم برای تولیدکنندگان و هم برای مصرفکنندگان منصفانه باشد؛ درحالیکه مکانیزم قیمتگذاری عملا یک بازی باخت-باخت را برای طرفین معامله ترسیم کرده است.
با همه آنچه درباره شرایط درونی و بیرونی حاکم بر صنعت خودرو گفته شد، اکنون زمزمههای بسیاری درباره خصوصیسازی در صنعت خودرو به گوش میرسد؛ اما بیش از اجرای هر برنامهای سیاستگذار باید ابتدا مشخص کند که هدف از خصوصیسازی چیست؟
هدف از خصوصی سازی چیست؟
اولین و مهمترین هدف در سیاست خصوصیسازی ارتقای بهرهوری است؛ زیرا همواره فرض اولیه بر آن قرار میگیرد که بهرهوری بخش خصوصی بهدلیل نمایندگی مدیران از سوی سهامداران و افزایش انگیزه برای سودآوری بیش از بخش دولتی است. حال سوال اساسی آن است که آیا تحقق این امر در شرایط فعلی امکانپذیر است؟آیا بخش خصوصی واقعی حاضر است در صنعت خودرو مشارکت کند و با آوردن سرمایه به سختی بهکفآورده، خود را در زیان خودروسازان سهیم کند؟
متاسفانه در توالی سیاستگذاری اقتصادی هیچگاه به تقدم آزادسازی بهخصوصیسازی توجه نشده است. اکنون در صنعت بانکداری بنگاههای خصوصی بسیاری یافت میشوند که نه تنها اختیاری در تعیین نرخ سود سپردهها و نرخ سود تسهیلات خود ندارند، بلکه ساعت بالا رفتن و پایین رفتن کرکره شعب آنها نیز توسط دولت تعیین میشود. بنابراین برای مشتریان بانکها اساسا مشخص نیست که کارکردن با یک بانک خصوصی یا یک بانک دولتی چه توفیری با یکدیگر دارند. به هرحال در شرایط فعلی که سهام دو شرکت بزرگ ایرانخودرو و سایپا که نزدیک ۹۰درصد سهم بازار خودرو را به خود اختصاص دادهاند، در بازار سهام مبادله میشوند و جزو سهام نقدشونده بورس هستند؛ اما در عمل اعضای هیاتمدیره و مدیرعامل شرکت پس از آمدن هر وزیر جدید به تمامی تغییر میکنند، آیا همچنان میتوان گفت که این صنایع به بخش خصوصی واگذار شدهاند؟ مگر هدف خصوصیسازی در صنعت خودرو نباید اقتصادی شدن و تصمیمسازی برای تولید و عرضه توسط عاملان اقتصادی باشد؟
لینک کوتاه خبر:
http://jaryaneno.ir/?p=21256
دعوت پزشکیان از اردوغان برای سفر به ایران
حسین رضازاده برکنار شد
رتبه بندی جدید در راه است؟ / شرایط ارزیابی مجدد مدارک معلمان فاقد رتبه
طالبان ورزشکاران زن تیم المپیک افغانستان را به رسمیت نمیشناسد
تشدید اختلالهای اینترنت در دو هفته اخیر
اگر بایدن کنار بکشد، آیا کامالا هریس توانایی شکست دادن دونالد ترامپ را دارد؟
افشاگری جنجالی درباره زندگی لاکچری نماینده مجلس/میرسلیم در کاخی در ولنجک زندگی می کند!
انتصابات فامیلی در شهرداری تهران / زاکانی : توبه کنید
دولت برای ۶ میلیارد دلار ارز مسدودی کرهجنوبی چنان تبلیغاتی راه انداخت انگار فتح خیبر کرده!/اما برای پرونده فساد “دبش” …
کارنامه شوکه کننده سعید جلیلی: هر ۱۶۰ روز یک قطعنامه علیه ایران! /با ظریف همه این قطعنامه ها لغو شد
سخنگوی دولت اعلام کرد: علت بحران کمبود معلم؛ اصرار نابجا و دخالت در اجراییات طرح رتبهبندی
سرافرازی به دو مطلب است مشارکت حداکثری و انتخاب اصلح/ هرکس به ایران قوی علاقهمند است باید در انتخابات شرکت کند
تحصن نادران در صحن علنی مجلس (+عکس)
فساد با طعم «طبیعت»؛ پس از «دبش»، بوی رانت از بازار برنج میآید!
دلیل احضار کاردار روسیه در تهران به وزارت امور خارجه چه بود؟
هماهنگی عجیب شبکه های خبری معاند با طرفداران کاندیدای خاص در تخریب دکتر پزشکیان
حنای وزیر ارتباطات دیگر رنگی ندارد / از وعدههای توخالی اینترنتی چه خبر؟
تشکیل وزارت بازرگانی در دستور کار مجلس قرار گرفت/ گزینه پیشنهادی کیست؟
بزم مومنانه؛ از غم غزه تا عروسی در هتل اسپیناس
پرونده تتلو در چه وضعیتی است؟
عملکرد مجلس یازدهم خوب نبود و نمره قبولی نمی گیرد/ کاری برای معیشت مردم نکرد
خداحافظی میرهاشم موسوی با تامین اجتماعی/ ایروان مسعودی اصل مدیرعامل تامین اجتماعی می شود
طرح ساماندهی استخدام کارکنان دولت به کجا رسید؟
آخرین وضعیت سیل در جاده چالوس/۳ نفر مفقود شدند/ تردد در جاده فقط در این مسیر امکانپذیر است
پزشکیان: گردنم را در مقابل حرف هایم می گذارم /من نیامدم خطر دیگری برای ایران شوم /نه بیسوادم نه وابسته به حزبم
افزایش موج نگرانیها در تلآویو/احتمال خودزنی اسرائیل همزمان با حمله انتقامی ایران
طرح جدید تیم جلیلی: جلوگیری از رای مردم به پزشکیان
پیشبینی روند بازار سرمایه در هفته آتی/ سمت سیاستهای بازارساز به کدام سو میرود؟
خبر خوش برای بازنشستگانی که زیر ۱۰ میلیون حقوق میگیرند
وام ودیعه ۲۰۰ میلیون تومانی برای مردم/ یک میلیاردی برای خودیها!
وقتی گشت ارشاد با نام طرح نور به خیابانها میآید؟ / آیا برای زنان پرونده قضایی تشکیل می شود؟
ناو هواپیمابر آیزنهاور آمریکا وارد خلیج فارس شد/واشنگتن به دنبال چیست؟
ظریف: ما در برابر یک جهان فرصت سوزی یک جهان توهم هستیم / پشت هر بیچارگی که این مملکت گرفتارش شده، این ها هستند
پلتفرمهای روسی در راه ایران/ افزایش نگرانیها از گسترش فیلترینگ
ادعای یک بازیگر تئاتر: ۱۸ سال رابطه پنهانی با پارسا پیروزفر داشتم
قیمت های عجیب جعبه گوشی در بازار / فروش از ۲۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان!
لاستیک دولتی کی و کجا عرضه می شود؟+جزئیات
مرگ تراژیک «جین سیبرگ»؛ خودکشی یا قتل توسط «اف بی آی»
برداشت لیتیوم از کف دریاچه ارومیه جدی است؟(فیلم)
فاضلی: مجازات مفسدان اقتصادی کافی نیست/ این زمین مستعد بار آوردن تخلفات مالی است
جسد بازیگر فیلم “انگل” در سئول پیدا شد
مرحله سوم سود سهام عدالت چه زمانی واریز می شود؟
پرتاب سه ماهواره ایرانی با ماهوارهبر سیمرغ به فضا + جزئیات و عکس
خاله عروس مچ خواستگار شیاد را گرفت
امام جمعه یزد: روزه خواری نشانه بی ادبی است
حکم اعدام ۴ نفر از متهمان پرونده مشروبات الکلی تقلبی قطعی شد
سفر رئیس «میت» به عراق با هدف گفتوگو درباره پ ک ک
نقشه تاریخی مالکیت جزایر سهگانه ایرانی را ببینید
معنای لغوی چهارشنبه سوری+ اینفوگرافیک
ماجرای تماس پیرزن با پلیس ۱۱۰ چه بود؟
«رونالدو» پسر ایران شد!
هوای تهران بازهم ناسالم شد
بازداشت پروین در ارتباط با پرونده کوروش کمپانی تکذیب شد
دعای جوشن کبیر (متن کامل با ترجمه)
اطلاعیه مهم همستر کامبت درباره دریافت ایردراپ
رویا فروشان چه در چنته دارند؟/ از بخت گشایی تضمینی تا راهکار بازگشت معشوق با عسل!
عملکرد مجلس یازدهم خوب نبود و نمره قبولی نمی گیرد/ کاری برای معیشت مردم نکرد
ستاره تیم ملی بازیکن عربستان شد!
شوک بزرگ به تیم النصر/ رونالدو مصدوم شد
لیست نهایی شورای ائتلاف و جبهه پایداری منتشر شد
مدیران دولتی حداکثر ۷۰ میلیون حقوق میگیرند/ تصویب ضریب حقوق ۱۴۰۳ کارمندان و بازنشستگان + عکس
رفتار باورنکردنی فیلها در «تدفین» بچهفیلهای مرده+عکس
کشف ترسناک دانشمندان و سر برآوردن «ویروس زامبی» از دل خاک منجمد سیبری
در صورت عدم آزادی، چشم امیر شاهولایتی تخلیه خواهد شد
دفاع جلیلی از مهاجمان به سفارت عربستان: حمله به سفارت بخاطر ضعف دولت بود! /جلیلی همچنان به ظریف حمله می کند
برگزاری دومین جشنواره بین المللی « اسب کُرد » در سلیمانیه عراق
تصویر روز:
هیجان دویدن با گاوهای نر(عکس)
دعوت پزشکیان از اردوغان برای سفر به ایران
حسین رضازاده برکنار شد
رتبه بندی جدید در راه است؟ / شرایط ارزیابی مجدد مدارک معلمان فاقد رتبه
طالبان ورزشکاران زن تیم المپیک افغانستان را به رسمیت نمیشناسد
تشدید اختلالهای اینترنت در دو هفته اخیر
اگر بایدن کنار بکشد، آیا کامالا هریس توانایی شکست دادن دونالد ترامپ را دارد؟