محمود جام ساز، تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با جریان نو با گفتن اینکه «رویکرد تقابلی با نظام بین الملل تجارتِ ایران را قفل کرده است» ادامه داد: ایران به عنوان یکی از کشورهایی که پتانسیل لازم را برای حضور جدی در بازار تجارت جهانی دارد، این روزها با اقتصادی روبرو است که مانع های متعددی برای رسیدن به توسعه پیش روی خود می‌بیند.
به عنوان مثال، همین که چین در داد ستد نفتی ما را به پذیرش تخفیف ۳۰۰ میلیارد دلاری در سال مجبور می کند، دلیلی واضح از این است که سیاست خارجی درآمد نفتی را حیف و میل می کند.
تحلیلگر مسائل اقتصادی در ادامه با اشاره به میزان واردات و صادارت ایران در نیمه اول ۱۴۰۲ گفت: با وجود اینکه صادرات نفتی به عنوان منبع اصلی تأمین ارز واردات کالاهای اساسی، در نیمه اول سال ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است، با به این دلیل که در معامله با کشورهای خریدار زیر بار تحفیف و تهاتر کالا می رویم، نمی توانیم منفعتی استاندارد از صدور نفت ببریم که این به قاعده معضلی بزرگ در بهره گیری از مهمترین منبع اقتصادی مان است.
او افزود: شلختگی اقتصادی و مشکلات معیشتی در حالی مانا هستند که بر اسناد رسمی بازرگانی خارجی گمرکی در شش ماهه سال جاری نشان می دهد ۷/۶۷ میلیون تن کالا به ارزش ۱/۲۴ میلیارد دلار کالا به کشورهای مختلف فروخته ایم که این رقم در سال پیش ۱۴۰۱ به لحاظ وزنی ۱/۲۹ درصد افزایش و از نظر ارزشی ۶/۲ درصد کمتر شده است تا مویدِ این موضوع باشد که قرار گرفتن در حالت تحریم تجارت ایران را از نظم لازم محروم کرده و شرایط برای گشایش اقتصادی به واسطه صادارت را مختل کرده است.
وی توضیح داد: البته ناگفته پیداست، سوءمدیریت هم در کنار تحریم ها از دلایل اصلی ناکامی در تحقق توسعه اقتصادی است. در واقع وقتی بدنه اقتصادی دولت به دست چهره هایی افتاده اند که به دلیل فقدان تجربه و تخصص لازم، درک صحیحی از شرایط و چرایی رکود اقتصادی ندارند، نمی توانیم توقع داشته باشیم در باز کردن گره های اقتصادی به توفیق برسند.
به همین دلیل تاًکید چیزی جز این نمی تواند باشد که دولت اگر می خواهد در یک سال و چند ماهی که از حیاتش مانده است، مردم را از نگرانی های معیشتی خلاص کند باید مردان اقتصادی اش را بر اساس شایستگی برگزیند و اینطور نباشد که برای انتخاب فلان وزیر یا بهمان مدیر کل رویکرد سیاسی و وابستگی جناحی را لحاظ کنند که این رویکرد در سال های متمادی به مثابه سمی مهلک مدیریت کشور در سطح کلان را تحت الشعاع خود در آورده است.
این چهره ادامه داد: مردم ایران در دهه های گذشته هم گرانی را به اشکال مختلف متحمل شده بودند، اما اینکه مثلاً قیمت خانه در عرض سال ۸ برابر شود و ماشین گرانی بالای ۳۰۰ درصدی داشته باشد و مخصوصاً اقلام خوراکی و بهداشتی به چندین برابر قیمت ۲ سال گذشته عرضه شوند، چیزی نیست که بتوانیم به راحتی از کنارش عبور کنیم. مشکلات به حدی رسیده است که طبقه های مختلف به یک رده پایین تر رفته اند. به این معنی که طبقه متوسط به طبقه پایین رفته و طبقه پایین، حاشیه نشین شده است که این شرایط با هیچ متر و معیاری توجیه نمی شود.
جام ساز در پایان گفت: مشاهدات نشان از این دارد که کشور ما به این زودی ها از شر تحریم خلاص نمی شود. پس باید تجدیدنظری کلی در سیاست های مدیریتی داخل داشته باشیم تا بلکه بتوانیم با اتکا به رویکرد کارشناسی و توجه به واقع بینی و در نتیجه گریز از تصمیم های هیجانی، بتوانیم حتی القدور فضای کدر اقتصادی را ترمیم کنیم.
