به گزارش جریان نو، تمام داستان بر سر کمبود برق است که هر ساله با افزایش گرما خود را بیشتر نمایان می‌کند. البته مدتی است که مسئولین واژه کمبود را با ناترازی برق جایگرین کرده‌اند. اما در نتیجه تفاوتی ایجاد نمی‌شود؛ برق خانه و کارخانه در اوج گرما قطع می‌شود. مسئولین دولت سیزدهم، همواره دولت گذشته را در زمینه کمبود برق مقصر می‌دانستند، اما قطعی برق در همین دولت نیز ادامه یافت. «حمیدرضا شکوهی» کارشناس حوزه انرژی به چرایی قطعی برق می‌پردازد.
کارخانه‌ها قربانی رضایت عمومی
او در خصوص کمبود برق به روزنامه اینترنتی فراز می‌گوید: « دلیل اصلی بحث قطع برق ناترازی است. در زمان اوج مصرف با کمبود برق رو به رو می‌شویم. قطعی برق خانگی دلایل مختلفی دارد. برای مثال در برهه‌هایی صنایع و کارخانه‌ها قربانی برق خانگی می‌شوند تا رضایت عمومی جلب شود. به شرکت‌های پتروشیمی که در سال‌های اخیر مجوز گرفته‌اند اعلام شده‌است که در زمان‌های اوج مصرف تنها چهار روز در هفته گاز و برق به آن‌ها اختصاص داده می‌شود. کمبود گاز و برق برای کارخانه‌ها، شرکت‌های پتروشیمی و صنعت یک مورد پذیرفته شده قلمداد می‌شود. حتی پیشنهاد شده بود که قطع برق صنایع چند روز متوالی در ماه باشد تا امکان برنامه ریزی از کارخانه‌ها سلب نشود. همچنین با توجه به گرمای هوای و گسترش استفاده از وسایل سرمایشی میزان استفاده از برق افزایش یافته است».
بدهی دولت به بخش خصوصی
شکوهی ادامه داد: «عدم جذابیت ساخت نیروگاه برای بخش خصوصی یک مشکل اساسی است. یکی از دلایل کاهش جذابیت برای این بخش قیمت گذاری دستور است. در چند دهه اخیر شرکت‌های خصوصی در زمینه ساخت نیروگاه سرمایه‌گذاری کردند اما آورده خاصی برای آن‌ها نداشت. بر اساس اعلام سندیکای شرکت‌های تولید کننده برق، سود به دست آمده آن‌ها در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۰ بیشتر نشد در حالی که هزینه‌ها افزایش یافته‌است. دلیل اصلی ناترازی کمبود ۱۷ هزار مگابایت برق است و علت آن عدم ساخت نیروگاه است. دولت در زمینه ساخت نیروگاه، درگیر محدودیت‌های مالی و مشکلات است. از سوی دیگر بدهی دولت به نیروگاه‌های خصوصی بسیار زیاد است».
رفع ناترازی برق نیازمند عزم ملی است
این کارشناس حوزه انرژی در ادامه می‌گوید: «سال گذشته شاهد انعقاد قرارداد ساخت چهار هزار و ۵۰۰ مگابایت نیروگاه خورشیدی بودیم. در آن زمان دولت اعلام کرد این نیروگاه تا قبل از زمان پیک مصرف به بهره‌برداری می‌رسد. البته این پیش‌بینی بسیار خوشبینانه بود. شرکت‌ها برای ساخت نیروگاه خورشیدی نیاز به تامین منابع دارند. تامین منابع مالی این طرح از صندوق توسعه ملی بود. صورت ساخت این نیروگاه یک چهارم از کمبود برق کشور جبران می‌کرد. صندوق توسعه ملی همکاری نکرد و در خصوص تخصیص زمین اقدامات لازم انجام نشده‌است. برای حل این مشکلات نیاز به یک عزم بزرگ ملی است و با طرح‌های مقطعی این اتفاق نمی‌افتد. زمینه ساخت نیروگاه باید فراهم و جذابیت لازم برای بخش خصوصی ایجاد شود. در زمینه ساخت نیروگاه خورشیدی تجربه‌های موفق زیادی داریم مانند نیروگاه خورشیدی دامغان که اسفندماه سال ۱۴۰۱ افتتاح شد. نیمی از مصرف برق استان دامغان را این نیروگاه تامین می‌کند و شرکت خصوصی پاسارگاد آن را ساخته است. ایجاد جذابیت برای بخش خصوصی در زمینه ساخت نیروگاه، مشکل ناترازی برق ظرف مدت کوتاهی حل می‌کند ولی اگر روند به همین صورت ادامه یابد تفاوتی ایجاد نمی‌شود. دولت‌ها همواره دولت پیش از خود را در این زمینه مورد نقد قرار می‌دهند اما نیروگاه‌هایی را افتتاح می‌کنند که در دوره قبل ساخت آن شروع شده بود. دولت جدید باید نیروگاه‌ها به ویژه نیروگاه‌های خورشیدی را توسعه دهد و از این فرصتی که در کشور وجود دارد استفاده کند. حوزه انرژی نیازمند سرمایه گذاری ملی است و بسیار تاسف‌بار است که کشور ما با این میزان منابع انرژی، درگیر کمبود برق باشد».
بر اساس آخرین آمار بدهی دولت به نیروگاه های خصوصی ۱۰ هزار میلیارد تومان است. با توجه به بدهی‌های دولت به بخش‌های دیگردر کشور و همچنین با وجود کسری بودجه دولت در سال‌های متوالی، بعید است به راحتی از پس آن برآید. دولت سیزدهم ساخت ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه حرارتی جدید را دستاورد خود می‌داند. با فرض صحیح بودن این آمار، نکته قابل توجه این است که برخی از نیروگاه‌های افتتاح شده در این دولت در دولت قبل آماده بهره‌برداری بوده‌اند و افتتاح آن‌ها تنها در دوران دولت سیزدهم انجام شده‌است. مانند نیروگاه شهید باکری سمنان که فرودین ماه سال جاری افتتاح شد اما سال ۱۳۹۴ آماده بهره‌برداری بود. از سوی دیگر بدهی دولت به بخش خصوصی نیز آسیب جدی به حوزه تامین برق وارد کرده‌است./فراز
