جریان نو؛ این روزها جام ملت‌های اروپا، یورو ۲۰۲۴، در آلمان در حال برگزاری است. در این میان سعید مدنی؛ جامعه شناس فیلمی طنز و قدیمی به نام فوتبال فیلسوفان را ارزیابی کرده و در یادداشتی تلگرامی نوشت: آیا تا به حال تصور کرده‌اید اگر فیلسوف‌ها فوتبال بازی کنند چگونه خواهد شد؟
فیلم کوتاهی از مجموعه “مانتی پایتان”(Monty Python) وجود دارد که بازی فوتبال ببن دو تیم فیلسوفان یونان باستان و فیلسوفان متاخرتر آلمان برگزار کرده است! که نتیجه آن فاجعه آمیز و مضحک است.
فوتبال پدیده ای مدرن، پرتحرک، جوانانه و عملگرایانه است ولی فلسفه بعنوان نخستین دانش منسجم بشری امری ذهنی، تفکرمحض و غور در اندیشه است. ترکیب این دو دسته از دستاورد های بشری طنزی برای ما آفریده که در نوع خود جالب است. برای تیم آلمان فیلسوفان :
لایب نیتس، کانت، هگل (کاپیتان)، شوپنهاور، شلینگ، بکن باور!، یاسپرس، شلگل، ویتگنشتاین(با مارکس یار تعویضی)، نیچه و هگل توپ می زنند.
و برای تیم یونان: افلاطون، اپیکتتوس، ارسطو، سوفوکلس، امپدوکلس، فلوطین، اپیکور، هراکلیتوس، دموکریتوس، سقراط (کاپیتان) و ارشمیدس بازی می کنند.
داور مسابقه هم از قاره دیگر یعنی از آسیا کنفوسیوس حکیم چینی انتخاب شده است. کمک داورها هم دو تا حکیم متاُله اکویناس و سنت آگوستین هستند.
بازیکنان لباس‌های هم عصر خود را به تن دارند با همان شکل و شمایل و پرتره ها و تصورات ذهنی که از آنان داریم.
بازی مثل همه بازی های فوتبال با هیجان شروع می‌شود و بازیکنان در میان تشویق تماشاگران وارد زمین می‌شوند و حتی قبل بازی برخی بازیکنان با توپ و بدون توپ خود را گرم می کنند. اما پس از کاشت توپ در نقطه میانی زمین و زدن سوت شروع بازی هیچکس پا به توپ نمی شود! و همه آرام در بحر تفکر فرو می روند و قدم می زنند.
در صحنه‌ای کارل مارکس آلمانی در کنار زمین با گرمکنی سرخ و ریش انبوه و شکم برآمده و کتاب به دست نرمش میکند و خود را پر تحرک نشان می‌دهد. اما به محض تعویض با وینگنشتاین و ورود به بازی او نیز آرام می گیرد و کاری نمی‌کند. در صحنه‌ای هم هگل به داور به خاطر بی عملی اش اعتراض می کند.
اما در دقیقه آخر ارشمیدس ناگهان چیزی به ذهنش می‌آید و با شعار “یافتم،یافتم” شروع به حرکت می کند در کنار بی عملی فیلسوفان آلمانی با یک پاس کاری درست و حسابی سقراط رو صاحب موقعیت کرده و او گل پیروزی تیمش را می‌زند. در انتها علیرغم اعتراض آلمانی ها تیم فیلسوفان یونان یک بر صفر پیروز میدان می‌شوند و بازی پایان می‌پذیرد.
نکته جالب توجه جای دادن فرانتس بکن باور مربی افسانه ای فوتبال آلمان که هنوز در قید حیات است و در زمان ساخت فیلم بسیار جوان بوده، بعنوان فیلسوف در کنار سایر فیلسوفان نامدار آلمان بازی میکند. شاید به این خاطر که او اولین بار اندیشیدن و تفکر را به شکل حرفه‌ای و منسجم وارد جهان فوتبال کرده است.
فیلم فوتبال فیلسوفان -حدود ۴ دقیقه- در ادامه می آید که البته گویای همه چیز است، و هرکدام از ما می‌توانیم برداشت و تحلیل خود را داشته باشیم. در ضمن گزارشگر فوتبال هم در خلال گزارش به برخی دیدگاههای این اندیشمندان تیتروار اشاره میکند.
