جریان نو؛ اگر شما هم علاقه‌مند به شعر و ادب ایران باشید، حتما نام دریاچه هامون در شعر‌های شاهنامه فردوسی به گوشتان خورده است. دریاچه و تالاب هامون، به همراه رودخانه هلمند یا هیرمند و سرزمین سیستان، جایگاه خاصی در متن‌های زردشتی و همچنین در شعر قدیم ایران داشته است. دریاچه و تالاب هامون در نزدیکی زابل در استان سیستان و بلوچستان، و در مرز با کشور افغانستان قرار گرفته است. گستردگی تالاب هامون در زمان پرآبی ۵۶۶۰ کیلومتر مربع است که ۳۸۲۰ کیلومتر مربع آن در خاک ایران و بقیه آن در خاک افغانستان است.
در گذشته‌ای نه‌چندان دور تالاب هامون سومین دریاچه پرآب کشور ما بوده است. متاسفانه این تالاب، همچون بسیاری از رودخانه‌ها و دریاچه‌های کشور ما در معرض خطر خشک شدن قرار گرفته است. تالاب هامون و اطراف آن زیستگاه جانوران بسیاری همچون پلیکان، فلامینگو، تیهو، زنگوله بال، باقرقره، خرگوش، شغال، یوزپلنگ، گراز و جانوران دیگری بوده است. این تالاب محل عبور پرندگان مهاجر نیز هست که در گروه‌های ده‌هاهزارتایی از این منطقه گذر می‌کنند. تنوع زیستِ گیاهی این منطقه نیز از شگفتی‌های طبیعت بوده و آب این تالاب رویشگاه انواع جلبک‌ها و گیاهان بوده است.
تالاب هامون از دیدگاه زیست‌محیطی دارای اهمیت فراوان است. از شگفتی‌های دریاچه و تالاب هامون، وجود آن در منطقه گرم سیستان و بلوچستان است. اگرچه این تالاب بی‌همتا با بی‌تدبیری‌ها در حال نابودی است. تالاب هامون زابل در فصل پرآبی یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری ایران است.
دریاچه و تالاب هامون به نام‌های دیگری نیز خوانده می‌شود. در اوستا از این دریاچه با نام کانس اویا یا گنسو، در زبان پهلوی کیانس یا کیانسه و در شاهنامه فردوسی با نام دریاچه زره یاد شده است. آب دریاچه و تالاب هامون از رودخانه‌های مختلفی همچون هیرمند و نهبندان تامین می‌شده که امروزه به دلایل مختلف رو به خشکی گذاشته است. تالاب هامون نه‌تن‌ها از دیدگاه زیست‌محیطی برای کشور ما اهمیت دارد، بلکه از نظر اقتصادی نیز مردم این منطقه ایران را تامین می‌کرده است.
چرا بازدید از تالاب هامون زابل را پیشنهاد می‌کنیم؟
گذشته از اینکه تالاب هامون زابل یکی از دیدنی‌های ارزشمند ایران است که باید دیده شود، دلایل بیشتری هم برای دیدن آن وجود دارد:
* با توجه به شرایط خاص کشور ما و خشک شدن دریاچه‌ها و رود‌های آن، شاید لازم باشد در دیدن این تالاب ارزشمند عجله کنید.
* اگر در فصل پرآبی به این منطقه زیبا سفر کرده باشید، شاید خوش‌شانس باشید و هزاران پرنده‌ای که به این تالاب مهاجرت کرده‌اند را ببینید و غوغای آن‌ها را بشنوید.
* نیزار‌های اطراف تالاب هامون ابزار حصیربافی را در اختیار بومیان محلی قرار می‌دهد که با سفر به این منطقه با این صنعت نیز آشنا می‌شوید.
* در سفر به تالاب هامون با صنایع دستی مردم محلی این منطقه آشنا شوید و با خرید از آن‌ها سوغاتی‌های زیبایی به شهر خود ببرید و به اقتصاد مردم سیستان هم کمک کنید.
ویژگی‌های طبیعی و گردشگری برجسته تالاب هامون زابل
تالاب هامون در زمان پرآبی، بهشتی در دل زمین‌های کویری استان سیستان و بلوچستان است. این منطقه زیبای طبیعی و گردشگری محل ماهیگیری ماهیگیران محلی است و در فصل پرآبی چندهزار ماهیگیر روزی خود را از این منطقه تهیه می‌کنند. دیدن پرندگان مهاجر این تالاب نیز صحنه‌ای نادر است که در زمان پرآبی آن اتفاق می‌افتد و دیدن آن را نباید از دست داد.
