خانه وثوق‌الدوله یکی از زیباترین بناهای تاریخی تهران کجاست؟ (فیلم)

یکی‌از زیباترین خانه های تاریخی تهران خانه وثوق الدوله در دل عودلاجان را در این ویدیو ببینید.

خانه وثوق الدوله یا سرای وثوق الدوله از نظر موقعیت مکانی در محله سرچشمه واقع در خیابان امیرکبیر، کوچه میرزامحمود وزیر واقع شده است. این خانه ارزشمند با پیشینه ای نزدیک به دو قرن در سال ۱۲۱۱ هـ.ش در زمان سلطنت محمدشاه قاجار برای میرزامحمد قوام الدوله آشتیانی از صاحب منصبان و رجال آن دوره ساخته شد. آشتیانی در آن زمان در دیوان محاسبات کشور سمتی برعهده داشت و چون در آن ایام، شغل ها به صورت موروثی از پدر به پسر می رسید بعد از وی، معتمد السلطنته پسر قوام به سمت پدرش منصوب شد و سپس این سمت به میرزاحسن خان وثوق الدوله واگذار شد و خانه مذکور به صورت ارث در اختیارش قرار گرفت. البته به روایت دیگر توسط خود وثوق الدوله خریداری شد و از آن زمان تاکنون به آن خانه، سرای وثوق الدوله می گویند. وثوق الدوله از کارگردانان اساسی تاریخ مشروطیت بود که تاثیرات مهمی در فضای سیاسی آن دوران از خود برجا گذاشت. او پس از ادامه تحصیل، مامور محاسبات مالیات آذربایجان شد، سپس وزیر کشور، وزیر دارایی، وزیر خارجه و سرانجام در فاصله سال های ۱۲۹۶ تا ۱۳۰۰ هـ.ش در دو نوبت به مقام نخست وزیری رسید. همچنین قرارداد ننگین ۱۲۹۹ در زمان نخست وزیری وی منعقد شد. مورخان از او به عنوان دو شخص متفاوت یاد می کنند، یک، شخصی خائن و از طرفی شخصی ادیب، اندیشمند و نویسنده ای والا که دارای دیوان اشعار است. او سرانجام در سال ۱۳۲۹ هـ.ش در ۹۰ سالگی درگذشت و در مقبره خانوادگی در قم به خاک سپرده شد.

خانه وثوق الدوله آشتیانی در ابتدا مساحتی در حدود ۱۲هزار متر مربع داشت که بعدها به دلیل تعریض کوچه، قسمت اعظمی از خانه ویران گشت. ناگفته نماند که در مجاورت این خانه نیز حمام قوام الدوله قرار داشت که در گذشته یکی از در های خانه به سمت حمام باز می شد که در طول زمان این حمام به تاریخ پیوست و اثری از آن باقی نمانده است. همچنین فضای سبز و پارک فعلی موجود در آن مکان، در آن ایام پارکینگ کالسکه در کنار خانه محسوب شده بود.
نخستین عاملی که بازدیدکننده را به این خانه باارزش جذب می کند، نظم و تقارن موجود در خانه است که پوشیده شده از آجر و چوب است، همچنین هنگام مشاهده بنا، دو بادگیر قرینه در بالای بام خانه نیز از عناصر زیبای این سرای باقدمت است. اکثر خانه های دوران قاجار مانند سرای وثوق الدوله شامل اندرونی و بیرونی بود که دورتادور حیاط بیرونی آن اتاق هایی وجود داشت که در حال حاضر اثری از آنها باقی نمانده است. تزیینات قسمت اندرونی این خانه از شاهکارهای معماری سنتی و اصیل ایرانی است که توسط هنرمندی به نام لطفعلی شیرازی در سال ۱۲۱۱ هـ.ش انجام شده است البته نقاشی های به کار برده شده در اندرونی ابتدا برگرفته از هنر ایرانی بوده که با بازسازی های مجدد، تزیینات و نقاشی به اشکال فرنگی درآمده است.

تالار آیینه

از بخش های دیدنی این خانه، تالار آینه در طبقه همکف است که از سایر اتاق های دیگر مجزا و بزرگ بوده و مخصوص پذیرایی از میهمانان و سیاستمداران وقت به شمار می رفته که در قسمتی از آینه ها، تصاویر زنان فرنگی به چشم می خورد. در این تالار پنجره های اورسی (پنجره هایی که به جای گشتن روی پاشنه، با حرکت عمودی از پایین به بالا یا برعکس باز می شوند) بسیار به چشم می خورد که با شیشه های کوچک رنگین آرایش شده است.

تالار بتنی یا سفره خانه

تالار بتنی که سفره خانه نیز نامیده می شود از دیگر اتاق هایی است که در ضلع جنوبی بنا واقع شده است این قسمت به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود به زمستان نشین موسوم است زیرا در فصول سرد سال این بخش از خانه بیشترین قسمت آفتابگیر منزل را تشکیل می دهد و از درجه حرارت بالاتری نسبت به سایر نقاط بنا برخوردار است. در قسمت شمالی نیز یک فرورفتگی وجود دارد که شاه نشین این اتاق محسوب می شود.