هر حکومت یا گروه یا فرد اهدافی را برای خود در نظر دارد و بهطور طبیعی برنامههایی تدوین کرده و امکانات خود را برای تحقق آنها بسیج میکند. البته و بهطور متعارف و اغلب فاصلهای معقول میان عمل با اهداف وجود دارد. چون همیشه اهداف بلندپروازانه انتخاب میشوند. ولی این امر بدان معنا نیست که معیارهایی هم برای شکست تعریف نکنند. اگر اکنون تیم فوتبال ایران به جام جهانی برود موفقیت نسبی دانسته میشود. بالا رفتن از گروه مقدماتی مرحله پایانی جام جهانی یک موفقیت بزرگ محسوب میشود. ولی نیاوردن هیچ امتیازی با ۱۰ گل خورده نیز شکست و سرافکندگی محسوب میشود.
حذف با آوردن ۲ تا ۴ امتیاز وضعیت قابل انتظار است. وجود چنین معیارهایی به نسبت روشن است و به محض آنکه دستاوردهای مربی کمتر از انتظار شد او را تغییر میدهند حتی اگر مجبور شوند که دستمزد آینده او را هم بپردازند. پرسش این است که روند جاری سیاست رسمی در ایران کدام یک از اهداف اعلامیاش را محقق کرده است؟ و اصولا در چه صورتی سیاستهای جاری را ناموفق دانسته و خود را ملزم به تغییر خطمشی میداند؟ اگر ما شاخصی از شکست نداشته باشیم طبعا شاخصی برای موفقیت نیز نخواهیم داشت. ما نمیتوانیم به صفحهای بسیار بزرگ تیراندازی کنیم، سپس دور نقطه اصابت را خط کشیده و آن را هدف اصلی بنامیم. ابتدا باید در صفحه (هر جای صفحه که باشد) نقاطی را به عنوان هدف تعیین و سپس شلیک کنیم و میزان موفقیت را با فاصله اصابت از هدف بسنجیم.
امسال آخرین سال سند چشمانداز ایران است. این سند در سال ۱۳۸۲ از سوی مقام رهبری برای اجرا به نهادهای حکومت ابلاغ شد. بخشهای اصلی از آن را در زیر میآورم هر چند طولانی باشد ولی یادآوری آن بسیار مهم است. ««در چشمانداز بیستساله، ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهامبخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بینالملل… متکی بر اصول اخلاقی و ارزشهای اسلامی، ملی و انقلابی، با تأکید بر مردمسالاری دینی، عدالت اجتماعی، آزادیهای مشروع، حفظ کرامت و حقوق انسانها و بهرهمندی از امنیت اجتماعی و قضایی. برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی. امن، مستقل و مقتدر با سامان دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همهجانبه و پیوستگی مردم و حکومت. برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تأمین اجتماعی، فرصتهای برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، تبعیض و بهرهمند از محیطزیست مطلوب. فعال، مسوولیتپذیر، ایثارگر، مومن، رضایتمند، برخوردار از وجدان کاری، انضباط، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن. دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی (شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه) با تأکید بر جنبش نرمافزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقاء نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل. دارای تعامل سازنده و موثر با جهان بر اساس اصول عزت، حکمت و مصلحت.»»
اکنون که در سال پایانی این سند مهم هستیم آیا میتوانیم تصویری از تحقق این اهداف ارایه دهیم؟ اگر بلی آیا موفق شدهایم یا شکست خوردهایم؟ یا وضعیتی بینابینی است؟ گمان نمیکنم که رسیدگی دو و چند باره به شاخصهای مندرج در این سند ما را به نتیجهای جز این برساند که نه تنها در اغلب موارد نسبت به ۲۰ سال پیش جایگاه بهتری پیدا نکردهایم بلکه و بدون تردید موقعیت ما در بیشتر جهات هم در مقایسه با گذشته خود و به ویژه در مقایسه با دیگران ضعیفتر هم شده است.
در واقع در مسیر معکوس حرکت کردهایم. کافی است چند شاخص مهم آن یعنی؛ «رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقای نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل» را بررسی کنیم. هیچگاه نه رشد پرشتابی داشتیم و مهمتر از آن اصلا هم مستمر نبود، در نتیجه ارتقای نسبی سطح درآمد سرانه را نیز شاهد نبودهایم. اشتغال کامل نیز امری شوخی است. با کاهش یا ثبات نرخ فعالیت اقتصادی و نیز افزایش مشاغل کمکیفیت و خویشفرما و خروج افراد از بازار کار، همچنان بیکاری بالا است و مهاجرت نیروی متخصص نیز به این روندهای منفی افزوده شده است.
تقریبا همه اهداف این سند به جز موارد معدودی فاصلهای ژرف با واقعیت دارد. جالب است برای مواردی هم که بهشدت هزینه و برنامهریزی کردند مثل فرزندآوری نیز شکست فاحشی خوردند. این شکستها را نیز نمیتوان معلول این دولت و آن دولت دانست. هر چند تفاوتهای عملکردی میان دولتها وجود داشته است. این روند را باید در ذیل کلیت جریان حکمرانی کشور تحلیل کرد.
البته دوره اصلاحات از این داوری استثنا است؛ به قول یرواند آبراهامیان تاریخنگار برجسته ایرانی در آخرین کتاب خود: «بدون هیچگونه اغراقی خاتمی را باید موفقترین رییسجمهور ایران بعد از انقلاب سال ۵٧ دانست زیرا ایران در سال (١٣٨١/٢٠٠١) در شرایطی پا به قرن بیست و یکم گذاشت که اگر نگوییم در غرب آسیا اما در خاورمیانه به عنوان قدرت اول منطقه در تمام زمینهها شناخته میشد.»
اکنون میتوان پرسید که اگر این روند مطلوب و یا حداقل با موفقیتهای نسبی همراه بوده است، این نتیجه را بهطور رسمی اعلام نمایند، تا مردم تکلیف خود را با چنین اسنادی و اهدافی بدانند و آنها را توخالی و فاقد اعتبار بدانند. پس اگر در تحقق این اهداف شکست خوردهایم، پیش از هر چیز باید یک تحلیل جامع از علل شکست ارایه و سپس نتیجهگیری شود که براساس این تحلیل چه تغییرات سیاستی باید داده شود؟ میتوان تمام شاخصهای مذکور در سند را بررسی کرد و نشان داد که نه تنها مطابق هدف تعیین شده محقق نشدهاند، بلکه اغلب آنها فاصله بزرگی با هدف دارند و مهمتر از همه اینکه سرجمع نتیجه این اهداف که معادل جایگاه کلی کشور است، نشانگر پیشرفت رتبه ایران نیست، بلکه پسرفت هم هست.
تحولاتی که در ۷ سال اخیر به ویژه در سه سال گذشته رخ داده، نه تنها به بهبود چشمانداز کشور کمک نکرده، بلکه امید را کمرنگتر از گذشته کرده است. کافی است که سه سال اول دولت روحانی را مقایسه کنید با سه سال اخیر، تا ببینیم هر چه در آن دوره چشمانداز مثبت و امیدبخش بود و حتی به رشد اقتصادی بالای ۱۴درصد و تورم تکرقمی هم رسید، در این دولت ماجرا معکوس است. دولت روحانی که با چنان وضع امیدبخشی آغاز کرد؛ پایانش چنان شد که همه میدانیم.
پایان این دولت چه خواهد شد که آغازش از پایان روحانی ناامیدکنندهتر است. تا اینجا هم مشکلی نیست، آنچه که ناامیدی را دامن میزند، فقدان چشمانداز نسبت به آینده است. از این رو امسال را باید سال ضرورت تغییر ریل سیاست به سوی عقلانیت و به سود مردم برای ایجاد امید تلقی کرد. امید محصول نقد گذشته و برنامهریزی علمی و منطقی و قابل قبول برای آینده است و ربطی به تلقینات و تبلیغات توخالی و پوچ رسانههای رسمی ندارد که همگی ناامید کننده هستند. آینده کشور در صورت ادامه سیاستهای موجود قابل پیشبینی است، همین مسیری است که از سال ۹۶ تاکنون آمده است و حتی ممکن است این روند تشدید هم بشود. به قول امام علی فرصتها چون ابر میگذرند، امسال را باید سال فرصت دانست. فرصتی که استفاده نشود، تبدیل به تهدید میشود.
یادداشتی از عباس عبدی؛
شکست سند چشمانداز توسعه
هر حکومت یا گروه یا فرد اهدافی را برای خود در نظر دارد و بهطور طبیعی برنامههایی تدوین کرده و امکانات خود را برای تحقق آنها بسیج میکند. البته و بهطور متعارف و اغلب فاصلهای معقول میان عمل با اهداف وجود دارد. چون همیشه اهداف بلندپروازانه انتخاب میشوند. ولی این امر بدان معنا نیست که معیارهایی هم برای شکست تعریف نکنند. اگر اکنون تیم فوتبال ایران به جام جهانی برود موفقیت نسبی دانسته میشود. بالا رفتن از گروه مقدماتی مرحله پایانی جام جهانی یک موفقیت بزرگ محسوب میشود. ولی نیاوردن هیچ امتیازی با ۱۰ گل خورده نیز شکست و سرافکندگی محسوب میشود.
حذف با آوردن ۲ تا ۴ امتیاز وضعیت قابل انتظار است. وجود چنین معیارهایی به نسبت روشن است و به محض آنکه دستاوردهای مربی کمتر از انتظار شد او را تغییر میدهند حتی اگر مجبور شوند که دستمزد آینده او را هم بپردازند. پرسش این است که روند جاری سیاست رسمی در ایران کدام یک از اهداف اعلامیاش را محقق کرده است؟ و اصولا در چه صورتی سیاستهای جاری را ناموفق دانسته و خود را ملزم به تغییر خطمشی میداند؟ اگر ما شاخصی از شکست نداشته باشیم طبعا شاخصی برای موفقیت نیز نخواهیم داشت. ما نمیتوانیم به صفحهای بسیار بزرگ تیراندازی کنیم، سپس دور نقطه اصابت را خط کشیده و آن را هدف اصلی بنامیم. ابتدا باید در صفحه (هر جای صفحه که باشد) نقاطی را به عنوان هدف تعیین و سپس شلیک کنیم و میزان موفقیت را با فاصله اصابت از هدف بسنجیم.
امسال آخرین سال سند چشمانداز ایران است. این سند در سال ۱۳۸۲ از سوی مقام رهبری برای اجرا به نهادهای حکومت ابلاغ شد. بخشهای اصلی از آن را در زیر میآورم هر چند طولانی باشد ولی یادآوری آن بسیار مهم است. ««در چشمانداز بیستساله، ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهامبخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بینالملل… متکی بر اصول اخلاقی و ارزشهای اسلامی، ملی و انقلابی، با تأکید بر مردمسالاری دینی، عدالت اجتماعی، آزادیهای مشروع، حفظ کرامت و حقوق انسانها و بهرهمندی از امنیت اجتماعی و قضایی. برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی. امن، مستقل و مقتدر با سامان دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همهجانبه و پیوستگی مردم و حکومت. برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تأمین اجتماعی، فرصتهای برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، تبعیض و بهرهمند از محیطزیست مطلوب. فعال، مسوولیتپذیر، ایثارگر، مومن، رضایتمند، برخوردار از وجدان کاری، انضباط، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن. دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی (شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه) با تأکید بر جنبش نرمافزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقاء نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل. دارای تعامل سازنده و موثر با جهان بر اساس اصول عزت، حکمت و مصلحت.»»
اکنون که در سال پایانی این سند مهم هستیم آیا میتوانیم تصویری از تحقق این اهداف ارایه دهیم؟ اگر بلی آیا موفق شدهایم یا شکست خوردهایم؟ یا وضعیتی بینابینی است؟ گمان نمیکنم که رسیدگی دو و چند باره به شاخصهای مندرج در این سند ما را به نتیجهای جز این برساند که نه تنها در اغلب موارد نسبت به ۲۰ سال پیش جایگاه بهتری پیدا نکردهایم بلکه و بدون تردید موقعیت ما در بیشتر جهات هم در مقایسه با گذشته خود و به ویژه در مقایسه با دیگران ضعیفتر هم شده است.
در واقع در مسیر معکوس حرکت کردهایم. کافی است چند شاخص مهم آن یعنی؛ «رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقای نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل» را بررسی کنیم. هیچگاه نه رشد پرشتابی داشتیم و مهمتر از آن اصلا هم مستمر نبود، در نتیجه ارتقای نسبی سطح درآمد سرانه را نیز شاهد نبودهایم. اشتغال کامل نیز امری شوخی است. با کاهش یا ثبات نرخ فعالیت اقتصادی و نیز افزایش مشاغل کمکیفیت و خویشفرما و خروج افراد از بازار کار، همچنان بیکاری بالا است و مهاجرت نیروی متخصص نیز به این روندهای منفی افزوده شده است.
تقریبا همه اهداف این سند به جز موارد معدودی فاصلهای ژرف با واقعیت دارد. جالب است برای مواردی هم که بهشدت هزینه و برنامهریزی کردند مثل فرزندآوری نیز شکست فاحشی خوردند. این شکستها را نیز نمیتوان معلول این دولت و آن دولت دانست. هر چند تفاوتهای عملکردی میان دولتها وجود داشته است. این روند را باید در ذیل کلیت جریان حکمرانی کشور تحلیل کرد.
البته دوره اصلاحات از این داوری استثنا است؛ به قول یرواند آبراهامیان تاریخنگار برجسته ایرانی در آخرین کتاب خود: «بدون هیچگونه اغراقی خاتمی را باید موفقترین رییسجمهور ایران بعد از انقلاب سال ۵٧ دانست زیرا ایران در سال (١٣٨١/٢٠٠١) در شرایطی پا به قرن بیست و یکم گذاشت که اگر نگوییم در غرب آسیا اما در خاورمیانه به عنوان قدرت اول منطقه در تمام زمینهها شناخته میشد.»
اکنون میتوان پرسید که اگر این روند مطلوب و یا حداقل با موفقیتهای نسبی همراه بوده است، این نتیجه را بهطور رسمی اعلام نمایند، تا مردم تکلیف خود را با چنین اسنادی و اهدافی بدانند و آنها را توخالی و فاقد اعتبار بدانند. پس اگر در تحقق این اهداف شکست خوردهایم، پیش از هر چیز باید یک تحلیل جامع از علل شکست ارایه و سپس نتیجهگیری شود که براساس این تحلیل چه تغییرات سیاستی باید داده شود؟ میتوان تمام شاخصهای مذکور در سند را بررسی کرد و نشان داد که نه تنها مطابق هدف تعیین شده محقق نشدهاند، بلکه اغلب آنها فاصله بزرگی با هدف دارند و مهمتر از همه اینکه سرجمع نتیجه این اهداف که معادل جایگاه کلی کشور است، نشانگر پیشرفت رتبه ایران نیست، بلکه پسرفت هم هست.
تحولاتی که در ۷ سال اخیر به ویژه در سه سال گذشته رخ داده، نه تنها به بهبود چشمانداز کشور کمک نکرده، بلکه امید را کمرنگتر از گذشته کرده است. کافی است که سه سال اول دولت روحانی را مقایسه کنید با سه سال اخیر، تا ببینیم هر چه در آن دوره چشمانداز مثبت و امیدبخش بود و حتی به رشد اقتصادی بالای ۱۴درصد و تورم تکرقمی هم رسید، در این دولت ماجرا معکوس است. دولت روحانی که با چنان وضع امیدبخشی آغاز کرد؛ پایانش چنان شد که همه میدانیم.
پایان این دولت چه خواهد شد که آغازش از پایان روحانی ناامیدکنندهتر است. تا اینجا هم مشکلی نیست، آنچه که ناامیدی را دامن میزند، فقدان چشمانداز نسبت به آینده است. از این رو امسال را باید سال ضرورت تغییر ریل سیاست به سوی عقلانیت و به سود مردم برای ایجاد امید تلقی کرد. امید محصول نقد گذشته و برنامهریزی علمی و منطقی و قابل قبول برای آینده است و ربطی به تلقینات و تبلیغات توخالی و پوچ رسانههای رسمی ندارد که همگی ناامید کننده هستند. آینده کشور در صورت ادامه سیاستهای موجود قابل پیشبینی است، همین مسیری است که از سال ۹۶ تاکنون آمده است و حتی ممکن است این روند تشدید هم بشود. به قول امام علی فرصتها چون ابر میگذرند، امسال را باید سال فرصت دانست. فرصتی که استفاده نشود، تبدیل به تهدید میشود.
لینک کوتاه خبر:
http://jaryaneno.ir/?p=31348
ظریف: جمعه زنان و جوانان با مشارکت در انتخابات به گشت ارشاد و فیلترینگ «نه»خواهند گفت
۵ میوهای که شما را لاغر میکند
افسردگی میتواند بهدلیل کمبود این ویتامین باشد
کشف بیش از ۹ میلیارد پولشویی در زاهدان
ارسال وسیع پیامک به روحانیون: علیه پزشکیان تبلیغ کنید، ۲ میلیون تومان هدیه بگیرید
رنجبران مقام سابق صداوسیما: صداوسیما ۳ سال است که در خدمت جلیلی و فامیلهایش است؛ فقط برادرش هم نیست / پسرخاله جلیلی چطور معاون سیاسی شده که به دستور دفتر رهبری در اسفندماه عزل میشود؟
کلاهبرداری پروژه رادان از مردم در چالوس/جهیزیه دخترم را برای سرمایه گذاری فروختم
فرار متهم صرافی کریپتولند از کشور / پرونده ۵۱ هزار نفر شاکی دارد
چرا نماینده شوش برخلاف امنیت ملی ومصالح ملی،سخن ازحقوق دلاری میزند؟! آیا این سخنان تنش زا نخواهند شد؟+فیلم
سخنگوی دولت اعلام کرد: علت بحران کمبود معلم؛ اصرار نابجا و دخالت در اجراییات طرح رتبهبندی
خبر خوش برای بازنشستگانی که زیر ۱۰ میلیون حقوق میگیرند
افزایش سقف تسهیلات بانک ملی وسپه به ۳۰۰ میلیون
فسادی که متغیرهای کلان اقتصادی ایران را به هم زد/متهمان چای «دبش» کجایند؟
تصویب کاهش ساعت کاری کارمندان دولت/ شنبه ها تعطیل رسمی شد
آمریکا: مذاکره مستقیمی با ایران در کار نیست
قیمت سپر خودرو در بازار فضایی شد / هشدار به خارجی سوارها!
بازار داغ تبلیغات انتخاباتی / پخش تراکت ۱۴ میلیون تومان!
بهمن آرمان: انحصار اقتصادی ایران طرف های قرارداد را انحصارگرتر کرد/چینیها چون میدانند چارهای جز معامله با آنها نداریم هر چه در چنته دارند را به ما تحمیل میکنند
پزشکیان: برای من مذاکره و توافق ذلت نیست /با تحریم شاید بتوان زنده ماند ولی نمیشود پیشرفت کرد
اختلاف در جبهه اصولگراها نمایان شد/ اصلاح طلبان به دنبال رو دست زدن به شورای نگهبان
راههای معافیت از سربازی در ایران/ از سه خواهری تا تتو
ورود سامانه بارشی به کشور از روز چهارشنبه/ آلودگی هوا تشدید میشود
وام ودیعه ۲۰۰ میلیون تومانی برای مردم/ یک میلیاردی برای خودیها!
سن بازنشستگی در کشورهای مختلف چند است؟ / ایسلند و نروژ مسن ترین سن بازنشستگی را دارند
این بود همه برنامه های اقتصادی و فرهنگی کاندیداها؟ / حتی تحمل شنیدن نقد یکدیگر را ندارند
خطر درگیری نظامی ایران با آمریکا قوت گرفت
جزئیات تغییرات لایحه بودجه/ موافقان و مخالفان چه میگویند؟
تتلو عید غدیر آزاد میشود؟
معنی انوع دلار در بازار چیست؟
مدیرعامل شرکت چای دبش بازداشت شد
دلیل احضار کاردار روسیه در تهران به وزارت امور خارجه چه بود؟
کادوی روز مادر ۱۴۰۲ چقدر هزینه دارد/ از گل ۸ میلیونی تا کیف ۲۰ میلیونی
برای ایران جمعه بیاییم / الان زمان قهر نیست
چراغ سبز اصلاح طلبان به لاریجانی؟
او سی دی چیست؟اختلال وسواس فکری-اجباری
خانه تکانی در بنیاد مستضعفان/ فتاح به دنبال جذب نیروهای جبهه پایداری در ستاد اجرایی
افزایش قیمت کالا تا بعد از ماه رمضان ممنوع
نامه دفتر حسن روحانی به رئیس صداوسیما: فرصت پاسخگویی را فراهم کنید
قویترین و ضعیفترین حیوانات شکارچی دنیا/ لیستی که تصور شما را از حیات وحش بهم میریزد + (عکس)
زمان اعلام نتایج نهایی آزمون کارشناسی ارشد مشخص شد
رونمایی از یک نامه قدیمی در سالگرد درگذشت تختی (عکس)
تغییر در معادلات گیشه سینما؛ از زوج تازه جمشیدی و عطاران تا درام سیاسی “ضد”
شرط فعالیت رستورانها در ماه رمضان(فیلم)
۳ دختر نوجوان در سیلاب عنبرآباد مفقود شدند
تحلیل احمد زیدآبادی از اجرای بعضی مجازاتها از جمله شلاق
واکنش دیوید تیلور به راهکار شکست او از سوی آقای “جدی میفرمایید”
کودکان ۷ تا ۹ ساله قربانی زورگیری با سلاح سرد/ متهم دستگیر شد
تمام حاشیه و متن چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری +فیلم و عکس
گروه ضربتی ناو هواپیمابر آیزنهاور از خلیج فارس به خلیج عدن رفت
رئیسجمهور کوبا وارد تهران شد
سوءقصد به امام جمعه موقت شهرستان میبد(فیلم)
ادامه جو پایدار در اغلب مناطق کشور/ آلودگی تا چهارشنبه ادامه دارد
اشکهای بهنوش طباطبایی به یاد زندهیاد آتیلا پسیانی(فیلم)
بلوک سرخابیها بازهم خریدار نداشت
مهریه معاف از مالیات است؟
توسعه حمل و نقل عمومی مطالبه اساسی تهرانیها/تراموا به تهران میرسد؟
دومین جام متوالی قهرمانی آسیا از آن عنابیها شد/ اکرم عفیف یک تنه جام را در دوحه نگه داشت
سازمان ملل خواستار خروج اسرائیل از جولان شد
کریسمس در ایران از قاب دوربین یک روسی +تصاویر
عدم دعوت بهترین دروازهبان لیگ بیستوسوم به تیم ملی چیست؟
دومین جلسه رسیدگی به اتهامات تتلو برگزار شد/ تتلو: بابت همه اشتباهاتم عذرخواهی میکنم
درخشش استاد اخراجی ایران در دیگر کشورها/ زارچی طراح سوال المپیاد جهانی شد
افشاگری مهاجری از پرونده سازی برای ردصلاحیت حسن روحانی در انتخابات مجلس خبرگان با دستور رئیسی
هنیه با آتش بس در غزه موافقت کرد
جانشین گوشت روی مدار گرانی/ یک کیلو لوبیا چیتی چند؟
تیراندازی در عروسی/ تکرار یک رسم غلط ٢ نفر قربانی گرفت
تصویر روز:
عکس جالب از استقبال مردم ارومیه از پزشکیان+عکس
ظریف: جمعه زنان و جوانان با مشارکت در انتخابات به گشت ارشاد و فیلترینگ «نه»خواهند گفت
۵ میوهای که شما را لاغر میکند
افسردگی میتواند بهدلیل کمبود این ویتامین باشد
کشف بیش از ۹ میلیارد پولشویی در زاهدان
ارسال وسیع پیامک به روحانیون: علیه پزشکیان تبلیغ کنید، ۲ میلیون تومان هدیه بگیرید
رنجبران مقام سابق صداوسیما: صداوسیما ۳ سال است که در خدمت جلیلی و فامیلهایش است؛ فقط برادرش هم نیست / پسرخاله جلیلی چطور معاون سیاسی شده که به دستور دفتر رهبری در اسفندماه عزل میشود؟