به نظرسنجی ایسپا هم دیگر اعتمادی نیست

به گزارش جریان نو، عباس عبدی، فعال سیاسی با روزنامه هم میهن گفت وگو کرده است. بخش های مهم این گفت و گو را در ادامه می خوانید؛

وضعیت نظرسنجی‌ها در شرایط کنونی جامعه ایران بسیار مخدوش است، زیرا هر شخص و نهادی برای خود نظرسنجی انجام می‌دهد تا بتواند رقیب را کنار بگذارد. این امر در اصولگرایان بیش از مخالفان و اصلاح‌طلبان محسوس است. با این حال داوری درباره نظرسنجی‌ها برای کارشناسان کار دشواری نیست، چون فارغ از نیاز به کارشناسی باید ابتدا از اعتبار منبع این نظرسنجی اطمینان حاصل کرد، چراکه نهادهای باسابقه هیچ‌گاه اعتبار خود را با نظرسنجی اشتباه به مخاطره نمی‌اندازند. به خاطر همین عده‌ای که نظرسنجی‌ها را دستکاری می‌کنند، خودشان را فریب می‌دهند.

ما چند واحد نظرسنجی معتبر داشتیم، اما این‌ها هم کم‌وبیش اعتبار خود را از دست داده‌اند یا حداقل می‌توان گفت، باید با ابهام به آن‌ها نگاه کرد. من در گذشته بیش از همه از نظرسنجی‌های ایسپا دفاع می‌کردم اما در دولت جدید دیگر به ایسپا هم اعتماد زیادی ندارم. این بی‌اعتمادی به‌دلیل دستکاری در نتیجه نیست، بلکه به‌دلیل تغییر نمونه، طرح سوال یا پرسش‌گر است زیرا این امور نتایج را ۴ تا ۵ درصد تغییر می‌دهند.

به خاطر همین من دیگر به نتایج ایسپا به‌دلیل سوگیری مدیریت کلان جهاد دانشگاهی و توزیع قطره‌چکانی یعنی ارائه گزارش‌های نادقیق و غیرشفاف، به‌اندازه گذشته اعتماد ندارم. نظرسنجی دیگری که پیش‌تر معتبر بود، نظرسنجی خِرَد برای وزارت اطلاعات بود، اما این نظرسنجی هم معمولاً دیگر در دسترس و چندان دقیق نیست. نظرسنجی بعدی مربوط به رادیو و تلویزیون است که در گذشته ‌هم ابهامات زیادی به آن وارد می‌شد و اکنون دیگر اصلاً منتشر نمی‌شود. به‌جز این‌ها یکی، دو مرکز نظرسنجی دیگر هم هستند که می‌توان به لحاظ علمی بودن و مداخله نکردن، اندک اعتمادی به آنها داشت.

مهم‌ترین علت وجود نظرسنجی‌های دستکاری شده، این است که ما نهادهای نظرسنجی مستقل نداریم. نظرسنجی یک روش علمی دقیق و پیشرفته است. واقعیت این است که تا وقتی نهادهای مستقل پژوهشی شکل نگیرد، جامعه ایران هیچ‌گاه نمی‌تواند مسئله‌ بی‌اعتباری نظرسنجی‌ها را حل کند. آنان که می‌کوشند آگاهی را در انحصار خود درآورند متوجه نیستند که با این شیوه‌ها تنها اطلاعات غلط و اصطلاحاً «فیک» را در انحصار خود درمی‌آورند و مردم از طریقی دیگر مسیر را جلو می‌روند و به اطلاعات موردنظر دست می‌یابند.

ما نه‌تنها با وضعیت مؤسسات نظرسنجی نادرست و نادقیق مواجه‌ایم، بلکه واقعیت سیاسی جامعه ایران هم از نوعی ناپایداری عجیب‌وغریب حکایت می‌کند که نظرسنجی را سخت و پیچیده ساخته است.